Giáo án dạy thêm Ngữ văn 12 Cánh diều bài 1: Chiếc thuyền ngoài xa (Nguyễn Minh Châu)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Nhắc lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập.

- GV yêu cầu HS trả lời:

+ Nhắc lại một số hiểu biết về tác giả Nguyễn Minh Châu và tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa?

+ Điểm nhìn và ý nghĩa của việc chọn điểm nhìn?

+ Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.

• HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập.

• HS làm việc theo cặp đôi hoặc đọc lại văn bản theo yêu cầu suy nghĩ để hoàn thành nhiệm vụ.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận.

• GV mời 2-3 HS trình bày trước lớp yêu cầu cả lớp nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

• GV nhận xét đánh giá chốt kiến thức.

1. Nhắc lại kiến thức 

2. Tác giả - tác phẩm

a. Tác giả

- Nguyễn Minh Châu: (1930 – 1989)

- Quê quán: làng Thơi, xã Quỳnh Hải, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.

- Ông là một trong những cây bút tiên phong của văn học Việt Nam thời kì đổi mới.

b. Tác phẩm

Chiếc thuyền ngoài xa rút trong tập truyện ngắn cùng tên được xuất bản năm 1987.

1. Điểm nhìn và tác dụng của điểm nhìn

2. Ngôi kể và điểm nhìn

• Ngôi kể: Truyện được kể theo ngôi thứ nhất.

• Điểm nhìn: Chủ yếu là của nhân vật Phùng – một người nhiếp ảnh gia về vùng biển để phục vụ cho việc ra đời ấn phẩm lịch cuối năm. 

1. Ý nghĩa

• Việc lựa chọn điểm nhìn là nhân vật Phùng người chứng kiến toàn bộ sự việc khiến cho câu chuyện của người đàn bà trở nên chân thực và sinh động hơn. Ở đó độc giả có thể thông qua Phùng hiểu hơn về những khía cạnh của cuộc sống, về hoản cảnh cũng như nỗi niềm của người đàn bà.

• Cũng từ việc lựa chọn điểm nhìn, ngôi kể là Phùng mà tác giả đã gửi gắm những quan điểm về mối quan hệ giữa nghệ thuật với đời sống.

1. Tổng kết

2. Nghệ thuật

Xây dựng tình huống truyện độc đáo và hấp dẫn người đọc. 

+ Cốt truyện hấp dẫn khắc họa nhân vật rõ nét.

+ Sử dụng ngôn ngữ linh hoạt, sáng tạo góp phần thể hiện chủ đề của tác phẩm.

1. Nội dung

+ Chiếc thuyền ngoài xa mang đến cho người đọc nhiều suy nghĩ, nhìn nhận về cuộc sống và con người. Không nên đánh giá sự việc chỉ bằng cái bề ngoài mà hãy nhìn sâu vào bên trong.

+ Bên cạnh đó còn đặt ra những vấn đề về nghệ thuật với đời sống. Nghệ thuật không phải là điều phù phiếm mà phải phản ánh được thực tế của cuộc sống. Nghệ sĩ không tách rời hiện thực đó mới là nghệ sĩ chân chính.

Trường THPT:……………

Lớp:………………………..

Họ và tên:………………….

PHIẾU BÀI TẬP

VĂN BẢN: CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA 

Câu 1: Tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa ban đầu được in trong tập:

A. Bến quê.

B. Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành.

C. Cỏ lau.

D. Chiếc thuyền ngoài xa.

Câu 2: Đáp án nào không phải giá trị nghệ thuật của truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa? 

A. Nghệ thuật xây dựng cốt truyện độc đáo.

B. Điểm nhìn là nhân vật Phùng(sự hóa thân của tác giả) nên cách kể truyện tự nhiên, khách quan, sinh động, chân thực những cũng vô cùng sắc sảo, đồng thời thể hiện được tư tưởng của tác giả.

C. Ngôn ngữ tự nhiên, sống động và phù hợp với đặc điểm tính cách nhân vật.

D. Ngôn ngữ mang đậm màu sắc Nam Bộ.

Câu 3: Chiếc thuyền ngoài xa kể về:

A. Chuyến đi thực tế của một người nghệ sĩ nhiếp ảnh và những chiêm nghiệm sâu sắc của ông về nghệ thuật và cuộc đời.

B. Công việc của một người nhiếp ảnh.

C. Cuộc sống của người dân chài ven biển.

D. Cuộc sống của người dân sau năm 1975.

Câu 4: Thái độ của người nghệ sĩ Phùng khi chứng kiến bức tranh cuộc sống thô bạo, đầy nghịch lí? 

A. Bối rối, trong trái tim như có cái gì đó bóp thắt vào. 

B. Trong mấy phút đầu, kinh ngạc đến mức đứng há hốc mồm ra nhìn.

C. Tưởng chính mình vừa khám phá cái chân lí của sự toàn thiện.

D. Thể hiện sự niềm thương xót kèm phẫn nộ trước thái độ của người đàn ông.

Câu 5: Những chi tiết sau miêu tả về nhân vật nào trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa:

“Trạc ngoài bốn mươi, cao lớn với những đường nét thô kệch, mặt rỗ”

A. Người đàn bà hàng chài.

B. Người chồng.

C. Phùng.

D. Chánh án Đẩu.

1. A

2. D

3. A

4. B

5. D

“Lão đàn ông lập tức trở nên hùng hổ, mặt đỏ gay, lão rút trong người ra một chiếc thắt lưng của lính ngụy ngày xưa, có vẻ như những điều phải nói với nhau họ đã nói hết, chẳng nói chẳng rằng lão trút cơn giận như lửa cháy bằng cách dùng chiếc thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà, lão vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai hàm răng nghiến ken két, cứ mối nhát quất xuống lão lại nguyền rủa bằng cái giọng rên rỉ đau đớn : Mày chết đi cho ông nhờ. Chúng mày chết hết đi cho ông nhờ 

Người đàn bà với một vẻ cam chịu đầy nhẫn nhục, không hề kêu một tiếng, không chống trả, cũng không tìm cách chạy trốn.

Tất cả mọi việc xảy đến khiến tôi kinh ngạc đến mức, trong mấy phút đầu, tôi cứ đứng há mồm ra mà nhìn. Thế rồi chẳng biết từ bao giờ, tôi đã vứt chiếc máy ảnh xuống đất chạy nhào tới.” 

(Trích Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu)

Câu 1: Nêu những ý chính của đoạn văn trên?

Câu 2: Xác định những phương thức biểu đạt trong đoạn văn trên?

Câu 3: Viết một đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của anh (chị) về tâm trạng và hành động của nhân vật xưng tôi trong đoạn văn?