Giáo án Tiếng Việt 5 kết nối bài 10: Những búp chè trên cây cổ thụ

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Tổ chức thực hiện 

- GV cho HS xem một số tranh ảnh về cây chè sau đây: 

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi và thảo luận: Trao đổi với bạn về một loại đồ uống mà em yêu thích (tên gọi, nguồn gốc, cách pha, hương vị,...)?

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS:

Đồ uống mà em thích là nước chanh. 

Nguồn gốc: được làm từ nước lọc, đường và quả chanh. 

Cách pha: 

+ Bước 1: Lấy 1 cốc nước lọc, thêm 1 – 2 thìa đường (tùy khẩu vị) và khuấy tan đường. 

+ Bước 2: Cắt 1 nửa quả chanh, vắt nước và cho vào cốc nước đường đã pha, khuấy đều. 

Hương vị: vị ngọt thanh kết hợp với vị chua nhẹ rất thanh mát, sảng khoái. 

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa SGK tr.48, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc: 

Bài đọc “Những búp chè trên cây cổ thụ” là câu chuyện về những búp chè Tà Xùa ở đó có một cậu bé người Mông ước ao phát triển cây chè của quê hương mình. Câu chuyện sẽ diễn ra như thế nào, chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu nhé! 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc văn bản 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của nhân vật. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Giọng đọc tình cảm; nhấn giọng ở những từ ngữ thể hiện tâm trạng, cảm xúc tự hào, ước mơ cháy bỏng của nhân vật chính. 

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ, luyện đọc một số câu dài và luyện đọc một số câu thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật:

+ Luyện đọc một số từ khó: bản làng, nông nghiệp, loại chè, lóe sáng, đẫm sương,… 

+ Luyện đọc câu dài: 

Mẹ bảo/ cứ nghĩ đến chén nước chè trong veo,/ hương thiên nhiên nồng nàn,/ nóng đến sưởi ấm bàn tay/ là muốn đến Tà Xùa ngay. 

+ Luyện đọc đúng ngữ điệu: giọng kể chuyện, thay đổi ngữ điệu khi đọc lời nói trực tiếp của các nhân vật. 

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng, luyện đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành bốn đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “biết đến chè Tà Xùa”.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “không được nhiều người biết đến ạ”.

+ Đoạn 3: Tiếp theo đến “cây chè quê hương”

+ Đoạn 4: Còn lại.

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để tuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Trả lời câu hỏi

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ Trăn trở: băn khoăn, không yên lòng vì đang có điều phải suy nghĩ nhiều.

+ Cuộc thi “Bảy sắc cầu vồng”: một cuộc thi kiến thức dành cho học sinh Trung học phổ thông toàn quốc, được tổ chức trong khoảng thời gian từ năm 1996 đến năm 1998.

+ Tà Xùa: một xã vùng cao thuộc huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La. 

+ Bạt ngàn: nhiều vô kể và trải ra trên một diện tích rộng. 

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu 1: Thào A Sùng kể với bạn những gì về quê hương của cậu?

+ Câu 2: Trong cuộc thi “Bảy sắc cầu vồng”, Thào A Sùng đã giới thiệu thế nào về chè Tà Xùa?

+ Câu 3: Thào A Sùng mơ ước điều gì? Những chi tiết nào thể hiện ước mơ đó?

+ Câu 4: Theo em vì sao khi nghe Thào A Sùng nói về chè Tà Xùa, các bạn nhỏ như quên mất cuộc thi? Chọn câu trả lời dưới đây hoặc nêu ý kiến của em.

A. Vì Thào A Sùng nói rất hay, các bạn háo hức muốn nghe tiếp. 

B. Vì các bạn nhận ra hiểu biết về sản vật quê hương của mình còn ít ỏi, muốn biết thêm. 

C. Vì các bạn đang có cảm hứng về việc phát triển sản vật quê hương giống như Thào A Sùng. 

+ Câu 5: Tưởng tượng và kể tiếp câu chuyện khi Thào A Sùng đã trưởng thành. 

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: Thào A Sùng thường tự hào kể về bản làng, về những cây chè cổ thụ ở bản của cậu.

+ Câu 2: 

– Cây chè: cây cổ thụ cao lớn. 

– Búp chè: to, dưới lá có lớp lông tơ mịn, trắng như tuyết. 

– Nước chè: khi pha có màu vàng ánh xanh, thơm ngan ngát, vị ban đầu hơi chát, sau đọng lại là vị ngọt.

=> Qua lời giới thiệu, có thể thấy Thào A Sùng rất yêu quê hương, luôn hướng về quê hương. Thào A Sùng còn muốn mọi người biết nhiều về sản vật quê mình, để có thể lan toả sự tự hào và ý thức giữ gìn, phát triển sản vật của quê hương.

+ Câu 3: Thào A Sùng mơ ước làm kĩ sư nông nghiệp để phát triển chè cho quê hương, mang chè Tà Xùa đi khắp thế giới. Ước mơ đó rất mãnh liệt và được thể hiện qua các chi tiết: 

• Khi ở trên sân khấu, cậu nói về ước mơ đó với cảm xúc tràn ngập khát khao, khiến ước mơ ấy lan toả đến những người xung quanh, giúp mọi người được truyền cảm hứng và cùng xôn xao bàn luận về cây chè quê hương. 

• Nhân vật “tôi” như nhìn thấy trong ánh mắt của Thào A Sùng ước mơ về một đồi chè bạt ngàn, với những thân cây đẫm sương, còn ngọn vươn cao đón nắng (thể hiện ước mơ của Thào A Sùng mãnh liệt tới mức nhìn vào mắt cậu, người khác cũng nhận ra được).

+ Câu 4: HS trả lời theo suy nghĩ, quan điểm cá nhân. VD: Khi nghe Thào A Sùng nói về chè Tà Xùa, các bạn nhỏ như quên mất cuộc thi vì: B. Vì các bạn nhận ra hiểu biết về sản vật quê hương của mình còn ít ỏi, muốn biết thêm.

+ Câu 5: 

• Mười lăm năm sau, cậu bé Thào A Sùng ngày nào giờ đây đã lớn. Cậu đã trở thành một kĩ sư nông nghiệp nổi tiếng với những đồi chè Tà Xùa bạt ngàn. Cậu bé Thào A Sùng giờ đã làm giám đốc của một công ty sản xuất chè. Thương hiệu chè Tà Xùa của công ty cậu đã được xuất khẩu ra một số nước ưa chuộng chè trên thế giới. Chè của công ty cậu được cấp chứng nhận OCOP. 

• Thào A Sùng vô cùng hạnh phúc vì đã mang cây chè quê hương đến với thế giới. Bà con Tà Xùa rất biết ơn người con của quê hương vì cậu bé với mơ ước mãnh liệt năm nào đã đưa một bản làng xa xôi vươn tầm thế giới...

Lưu ý: Tuỳ thuộc vào trình độ HS, thời lượng tổ chức hoạt động và nội dung cụ thể của từng bài đọc, GV có thể hướng dẫn HS tìm ý từng đoạn: 

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 1:

• Rút ra ý đoạn 1: Thào A Sùng kể về quê hương với niềm tự hào.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 2: 

• Rút ra ý đoạn 2: A Sùng giới thiệu về chè Tà Xùa trong cuộc thi.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 3: 

• Rút ra ý đoạn 3: Mơ ước của Thào A Sùng được mọi người biết tới chè Tà Xùa của quê hương.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 4:

• Rút ra ý đoạn 4: Thào A Sùng đã giới thiệu chè Tà Xùa thành công và niềm hạnh phúc, tự hào của A Sùng khi có người biết đến chè Tà Xùa.

• Rút ra nội dung, ý nghĩa bài đọc.

Hoạt động 3: Luyện đọc lại

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nhắc lại được nội dung, ý nghĩa bài đọc; xác định được giọng đọc của nhân vật. 

- Luyện đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

…………….

- HS xem tranh. 

- HS làm việc nhóm đôi. 

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe. 

- HS quan sát, tiếp thu. 

- HS quan sát tranh minh họa, lắng nghe và tiếp thu. 

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS luyện đọc theo nhóm. 

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó. 

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

...................