Giáo án Tiếng Việt 5 kết nối bài 7: Đoàn thuyền đánh cá

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV trình chiếu cho HS quan sát hình ảnh về giông tố trên biển: 

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi và thảo luận: Trao đổi cùng bạn, hãy kể tên những bài đọc nói về cuộc sống, công việc của người dân trên biển mà em đã được học.

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS: Các bài đọc đó là: Thư gửi bố ngoài đảo, Những ngọn hải đăng, Cảm xúc Trường Sa,...

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa SGK tr.34, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc:

Bài đọc là một trích đoạn trong bài Đoàn thuyền đánh cá của nhà thơ Huy Cận. Niềm vui của người lao động hoà với cảm xúc trước thiên nhiên đẹp huy hoàng của biển cả, xua tan những 

gian lao, nhọc nhằn, vất vả. Các em hãy nghe đọc và cho biết chi tiết nào gây ấn tượng với em.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc văn bản 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ các câu thơ. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Đọc diễn cảm, nhấn giọng ở những từ ngữ phù hợp: những tình tiết bất ngờ hoặc từ ngữ thể hiện tâm trạng, cảm xúc của người lao động trước một hành trình lao động mới. 

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ các câu thơ và đọc đúng ngữ điệu:

+ Luyện đọc một số từ khó: như hòn lửa, Biển Đông lặng, muôn luồng sáng, nuôi lớn đời ta,… 

+ Luyện đọc cách ngắt nhịp: 

Mặt trời xuống biển/ như hòn lửa/

Sóng đã cài then,/ đêm sập cửa,/

Đoàn thuyền đánh cá/ lại ra khơi,/

Câu hát căng buồm/ cùng gió khơi.//

Hát rằng: / cá bạc Biển Đông lặng/

Cá thu Biển Đông/ như đoàn thoi/

Đêm ngày dệt biển/ muôn luồng sáng/

Đến dệt lưới ta,/ đoàn cá ơi!

+ Luyện đọc đúng ngữ điệu: nhấn giọng ở những từ ngữ gợi tả vẻ đẹp đặc biệt của biển cả trong những thời khắc đặc biệt – mặt trời sắp lặn và lúc bình minh đang lên. 

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng, luyện đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành ba đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “cùng gió khơi”.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “đón nắng hồng”.

+ Đoạn 3: Còn lại. 

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để tuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Trả lời câu hỏi

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ thoi: bộ phận của khung cửi hoặc máy dệt để luồn sợi khi dệt vải.

+ gõ thuyền (động tác của người đánh cá): gõ mạnh vào mạn thuyền, tạo nên tiếng động để lùa cá bơi về một hướng.  

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu 1: Ở khổ thơ thứ nhất, đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong khung cảnh thiên nhiên như thế nào? Cách miêu tả của nhà thơ có gì đặc biệt? 

 + Câu 2: Tìm trong bài thơ những chi tiết thể hiện tình cảm, cảm xúc của những người đánh cá trên biển: 

+ Câu 3: Những hình ảnh ở khổ thơ cuối có ý nghĩa gì? 

+ Câu 4: Bài thơ giúp em cảm nhận được những vẻ đẹp nào của cuộc sống? 

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: 

Bài thơ cho ta biết đoàn thuyền đánh cá ra khơi vào thời điểm đặc biệt: lúc mặt trời đang khuất dần (theo vòng quay của Trái Đất), đó thời điểm ngày chuyển dần sang đêm.

Vào thời điểm ấy, khung cảnh thiên nhiên hiện ra đẹp như một bức tranh qua những câu thơ: “Mặt trời xuống biển như hòn lửa/ Sóng đã cài then, đêm sập cửa/ Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi”. 

Hình ảnh mặt trời lặn xuống biển là hình ảnh gợi liên tưởng thú vị, hình ảnh sóng – cài then, đêm – sập cửa cũng khiến người đọc hình dung ra “ngôi nhà thiên nhiên” – “ngôi nhà biển cả” đã đóng cửa cài then. Người ra khơi đánh cá vào thời điểm đó như đi trong ngôi nhà của mình, bởi biển cả đã vô cùng thân quen với họ.

+ Câu 2: 

+ Câu 3: 

…………………

- HS quan sát hình ảnh.  

- HS làm việc nhóm đôi. 

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe. 

- HS quan sát, tiếp thu. 

- HS quan sát tranh minh họa, lắng nghe và tiếp thu. 

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV.

- HS luyện đọc theo nhóm. 

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó.  

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi.

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

..............