Giáo án Tiếng Việt 5 kết nối bài 18: Người thầy của muôn đời

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

TIẾT 1 – 2: ĐỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Tổ chức thực hiện:

- Trước tiết học, GV dặn HS tìm hiểu trước về thầy giáo Chu Văn An. 

- GV chiếu câu đố lên màn hình cho HS: 

Xưa thầy nào dâng lên vua

Tờ “thất trăm sờ” mong vừa lòng dân

Tinh thần cao đẹp nghĩa nhân

Mai sau vẫn sáng muôn lần sáng hơn

(Là ai)

- GV mời 1 – 2 HS chia sẻ đáp án và hiểu biết về thầy giáo Chu Văn An, các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung (nếu có). 

(Đáp án: Thầy giáo Chu Văn An vừa là một nhà giáo vừa là một thầy thuốc, quan viên Đại Việt cuối đời Trần. Đến đời Dụ Tông, thấy quyền thần làm nhiều điều vô đạo, ông dâng Thấy trảm sớ xin chém bảy tên gian nịnh, nhưng vua không nghe, ông liền tư quan về núi Phượng Hoàng (Chí Linh, Hải Dương), lấy hiệu là Tiểu Ẩn (người hái củi ở ẩn) dạy học, trồng cây thuốc, nghiên cứu y học, chữa bệnh cho dân; làm thơ, viết sách,... Ông là bậc nho học tiêu biểu của nước Việt, là tấm gương sáng về đạo làm người, đạo làm thầy và đạo học. Bài đọc Người thầy của muôn đời sẽ giúp chúng ta có những hiểu biết rõ hơn về người thầy “đức cao, vọng trọng” này.)

- GV nhận xét, đánh giá và khen ngợi HS.

- GV tổ chức cho HS xem tranh, liên hệ nội dung khởi động với nội dung tranh.

- GV tổ chức cho HS đọc tên và phán đoán nội dung bài học.

- GV giới thiệu bài học mới và ghi tên bài đọc: Người thầy của muôn đời.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của nhân vật. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện: 

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Đọc rõ ràng, diễn cảm, phù hợp với tâm trạng nhân vật, nhấn giọng ở những từ ngữ quan trọng. 

- GV hướng dẫn HS đọc, luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn HS cách ngắt giọng ở những câu dài:

+ Các từ ngữ chứa tiếng dễ phát âm sai: đạo lí, nổi tiếng, tề tựu, sưu tầm, dạ ran, sưởi nắng, nặng tai, lần lượt,…

+ Cách ngắt giọng ở những câu dài: Cụ đỗ cao/ nhưng không làm quan/ mà mở trường dạy học ở quê nhà/ nhằm truyền bá đạo lí/ và đào tại nhân tài cho đất nước.

- Giải nghĩa một số từ khó, VD: 

+ Nặng tai: nghe không rõ, nghễnh ngãng, hơi điếc. 

+ Mừng thọ: bày tỏ lòng biết ơn và yêu thương đối với người cao tuổi.

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng đoạn, bài đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia là ba đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến những nhân vật nổi tiếng.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến mang ơn sâu nặng.

+ Đoạn 3: Phần còn lại.

- GV hướng dẫn HS đọc mục giải nghĩa SGK tr.94:

+ Môn sinh (cách gọi cũ): học trò của cùng một thầy. 

+ Áo dài thâm: áo dài màu đen.

+ Sập: giường gỗ, mặt liền với chân.

+ Cụ đồ: thầy giáo già dạy chữ Nho thời trước.

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để thuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Luyện đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu 1: Đoạn mở đầu bài đọc giới thiệu những gì về thầy giáo Chu Văn An? 

+ Câu 2: Tìm những chi tiết cho thấy các môn sinh rất kính trọng cụ giáo Chu.

+ Câu 3: Hình ảnh cụ giáo Chu dẫn theo các môn sinh tới thăm người thầy dạy võ lòng của cụ nói lên điều gì?

+ Câu 4: Những hành động nào thể hiện tình cảm của cụ giáo Chu đối với người thầy của mình?

+ Câu 5: Em học được điều gì từ câu chuyện trên?

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: Đoạn mở đầu giới thiệu thầy giáo Chu Văn An là người rất nổi tiếng ở đời Trần. Cụ đỗ cao nhưng không làm quan mà mở trường dạy học ở quê nhằm truyền bá đạo lí và đào tạo nhân tài cho đất nước. Trường của cụ rất đông học trò và nhiều người đã trở thành những nhân vật nổi tiếng.

+ Câu 2: Ngay từ sáng sớm, các môn sinh đã tề tựu trước sân nhà cụ giáo Chu để mừng thọ thầy; Họ dâng biểu cụ những cuốn sách quý do chính họ sưu tầm và chép lại; Họ dạ ran khi cụ giáo Chu mời họ cùng tới thăm một người mà cụ mang ơn sâu nặng; Họ kính cẩn đi theo sau cụ.

+ Câu 3: 

........................

- HS chuẩn bị bài theo hướng dẫn của GV. 

- HS chú ý lên màn hình.

- HS chia sẻ đáp án.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS xem tranh. 

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài học mới. 

- HS đọc SGK. 

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV. 

- HS đọc bài. 

- HS đọc giải nghĩa. 

- HS đọc bài và trả lời câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

........................