Giáo án Tiếng Việt 5 kết nối bài 17: Tìm hiểu cách viết đoạn văn giới thiệu nhân vật trong một cuốn sách

TIẾT 3: VIẾT 

Tìm hiểu cách viết đoạn văn giới thiệu nhân vật trong một cuốn sách

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV đặt CH cho HS: Em thích nhân vật nào trong cuốn sách mà em đã từng đọc?

- GV mời các nhóm chia sẻ kết quả.

- GV nhận xét, đánh giá và tổng hợp đáp án: Nhân vật mà em thích nhất là Thạch Sanh, Sọ Dừa, Dế Mèn,…. 

- GV giới thiệu bài học mới và ghi tên bài học mới.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Nhận diện được đoạn văn giới thiệu nhân vật trong cuốn sách  

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nhận diện được đoạn văn giới thiệu nhân vật trong cuốn sách.

- Xác định được cấu tạo của một đoạn văn giới thiệu nhân vật trong cuốn sách.

b. Tổ chức thực hiện

- GV tổ chức cho HS xác định yêu cầu của BT1: Đọc đoạn văn dưới đây và trả lời câu hỏi. 

Truyện kể hàng đêm dành cho các cô bé cá tính của tác giả Ê-lê-na Pha-vi-li và Phran-xét-ca Ca-va-lô là cuốn sách thú vị kể về 100 phụ nữ nổi tiếng toàn cầu. Trong đó, người để lại ấn tượng mạnh nhất là Mi-lô - nữ nghệ sĩ trống người Cu-ba. Ngay từ nhỏ, Mi-lô đã bộc lộ rõ năng khiếu âm nhạc của mình. Trống tim-pan-ni, công-ga, bông-gô,..., loại nào cô cũng chơi được.

Mi-lô mơ ước trở thành một nghệ sĩ trống, mặc dù ở quê hương cô, chỉ con trai mới được chơi trống. Cô quyết tâm theo đuổi ước mơ của mình. Hằng ngày, cô rèn khả năng cảm nhận âm thanh bằng cách lắng nghe những tiếng động xung quanh: tiếng lá đu dưa, tiếng chim ruồi vỗ cánh,... Với sự kiên trì, cô đã thuyết phục được cha cho tham gia lớp học nhạc. Trải qua bao khó khăn, Mi-lô vẫn tin: “Sẽ đến một ngày mình được chơi trong một ban nhạc thứ thiệt!”. Nhờ tài năng, sự nỗ lực và niềm tin của Mi-lô, thế giới đã có một nghệ sĩ trống nổi tiếng. Mi-lô đã trở thành tấm gương về lòng quyết tâm theo đuổi ước mơ.

(Vũ Mạnh Huy)

a. Đoạn văn trên có nội dung chính là gì? Chọn đáp án đúng.

A. Nêu tình cảm, cảm xúc của người viết đối với nhân vật Mi-lô.

B. Giới thiệu về nhân vật Mi-lô trong cuốn sách Truyện kể hằng đêm dành cho các cô bé cá tính.

C. Nêu lí do người viết yêu thích cuốn sách Truyện kể hằng đêm dành cho các cô bé cả tỉnh.

D. Kể về 100 phụ nữ nổi tiếng trên thế giới.

b. Tìm phần mở đầu và kết thúc của đoạn văn. Mỗi phần cho biết thông tin gì?

c. Phần triển khai nói về những đặc điểm nào của nhân vật Mi-lô? Với mỗi đặc điểm, người viết đã đưa những dẫn chứng gì (về hành động, suy nghĩ,.. của nhân vật)?

+ GV tổ chức cho HS đọc bài văn trao đổi trong nhóm nhỏ.

+ GV tổ chức cho HS hoàn thành sơ đồ tư duy vào VBT ( có thể sử dụng Phiếu học tập để hỗ trợ học sinh học nhóm.

+ GV mời 1 – 2 nhóm HS chia sẻ kết quả trước lớp, các nhóm HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung ( nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

a. Đáp án B.  

b. 

Phần mở đầu: “Truyện kể hằng đêm dành cho các cô bé cá tính” củ a tá c giả Ê-lê-na Pha-vi-li và Phran-xét-ca là cuốn sách thú vị kể về 100 phụ nữ nổi tiếng toàn cầu. Trong đó, người để lại ấn tượng mạnh nhất là Mi-lô – nữ nghệ sĩ trố ng người Cu-ba. Phần mở đầu cho biết tên nhân vật được giới thiệu, tên cuốn sách có nhân vật đó, tên tác giả cuôn sách và ấn tượng chung của người giới thiệu đối với nhân vật. 

Phần kết thúc: Mi-lô đã trở thành tấm gương về lòng quyết tâm theo đuổi ước mơ. Phần kết thúc nêu nhận xét của người đọc về nhân vật trong cuốn sách.

c. 

Phần triển khai nói về nhân vật Mi-lô với những đặc điểm: tài năng, quyết tâm/kiên trì và tự tin. 

Tài năng: chơi được mọi loại trống. 

Kiên trì theo đuổi ước mơ: vượt qua quy ước chỉ con trai mới được chơi trống; thuyết phục cha cho tham gia lớp học nhạc; hằng ngày, rèn khả năng cảm nhận âm thanh. 

Tự tin: tin ngày nào đó sẽ được chơi trong ban nhạc thứ thiệt 

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của HS.

Hoạt động 2: Lưu ý khi viết đoạn văn giới thiệu nhân vật trong một cuốn sách 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nắm được những điều cần lưu ý khi viết đoạn văn giới thiệu nhân vật trong một cuốn sách.

- Vận dụng vào làm bài tập cũng như những câu hỏi liên quan.

b. Tổ chức thực hiện

- GV tổ chức hoạt động cho HS xác định yêu cầu nhiệm vụ: Trao đổi về những điểm cần lưu ý khi viết đoạn văn giới thiệu nhân vật trong một cuốn sách. 

+ Bố cục của đoạn văn (mở đầu, triển khai, kết thúc)

+ Cách lựa chọn đặc điểm của nhân vật để giới thiệu 

+ Cách đưa dẫn chứng làm rõ đặc điểm của nhân vật 

+ Tình cảm, cảm xúc của người đọc đối với nhân vật

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đại diện trình bày kết quả thảo luận, các nhóm khác nhận xét. GV tuyên dương những nhóm làm việc nghiêm túc, đạt hiệu quả; nhắc nhở những nhóm làm việc chưa có hiệu quả. 

- GV nhận xét, chốt đáp án: 

Khi viết đoạn văn giới thiệu nhân vật trong một cuốn sách, có một số điểm cần lưu ý như sau:

- Bố cục của đoạn văn:

+ Mở đầu: Đoạn mở đầu cần thu hút sự chú ý của độc giả bằng cách giới thiệu nhân vật một cách đầy đủ và hấp dẫn.

+ Triển khai: Phần này mô tả chi tiết về những đặc điểm, tính cách và hành động của nhân vật, cùng với các dẫn chứng để minh họa cho từng điểm.

+ Kết thúc: Đoạn kết thúc có thể tóm tắt lại những điểm nổi bật về nhân vật và để lại một ấn tượng sâu sắc cho độc giả.

- Cách lựa chọn đặc điểm của nhân vật để giới thiệu:

+ Chọn những đặc điểm quan trọng và đặc biệt nhất của nhân vật, những điểm làm nổi bật tính cách, năng lực và những ước mơ, hoặc những thách thức mà nhân vật phải đối mặt.

+ Cần đảm bảo rằng các đặc điểm được chọn là có liên quan và phản ánh sâu sắc nhân vật đó.

- Cách đưa dẫn chứng làm rõ đặc điểm của nhân vật:

+ Sử dụng các tình tiết cụ thể, ví dụ, hoặc câu chuyện để minh họa cho mỗi đặc điểm.

+ Cần lựa chọn các dẫn chứng có tính biểu đạt cao, giúp người đọc dễ dàng hình dung và hiểu rõ hơn về nhân vật.

- Tình cảm, cảm xúc của người đọc đối với nhân vật: 

- HS đọc nhiệm vụ BT. 

- HS trình bày kết quả.

- HS chú ý lắng nghe. 

- HS lắng nghe GV giới thiệu bài mới

- HS đọc nhiệm vụ BT. 

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS chia sẻ kết quả.

- HS lắng nghe và tiếp thu.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu. 

- HS đọc nhiệm vụ của hoạt động. 

- HS lắng nghe hướng dẫn của GV. 

- HS chú ý lắng nghe.