Giáo án Tiếng Việt 5 kết nối bài 8: Khu rừng của Mát

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV cho HS xem những bức tranh về một số tấm gương vượt khó trong học tập:

- GV cho HS xem video Nguyễn Ngọc Ký tấm gương vượt qua nghịch cảnh: 

https://www.youtube.com/watch?v=gLVGcjCzycM  

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi và thảo luận: Trao đổi với bạn về tấm gương một người đã vượt qua khó khăn để tiếp tục làm việc hoặc học tập mà em biết?

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS: Tấm gương vượt khó khăn để học tập mà em biết: Bạn Phạm Trần Trung Hiếu, học sinh lớp 4b, trường Tiểu học Ninh Phong – thành phố Ninh Bình. Khi Hiếu vừa ra đời được 36 ngày tuổi thì mẹ mất. Bốn năm sau, bố cũng qua đời để lại Hiếu bơ vơ. Nhà nghèo, mồ côi cả cha lẫn mẹ nhưng Hiếu vẫn nỗ lực vươn lên, ngoan ngoãn, chăm chỉ học tập được nhiều người yêu mến. 

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa SGK tr.38, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc: 

Bài đọc “Khu rừng của Mát” là câu chuyện kể về một chàng trai đã vượt qua nhiều khó khăn để trồng lại khu rừng sau những khó khăn vất vả. Tiết học hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu những khó khăn mà chàng trai ấy đã phải trải qua như thế nào nhé! 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 

Hoạt động 1: Đọc văn bản 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của nhân vật. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Giọng đọc diễn cảm, nhấn giọng ở những từ ngữ thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật: buồn bã, tuyệt vọng, bừng tỉnh, lóe lên, ...; ngữ điệu đọc phù hợp với nhân vật trong đoạn đối thoại giữa bà cụ và Mát 

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ, luyện đọc một số câu dài và luyện đọc một số câu thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật:

+ Luyện đọc một số từ khó: trang trại, gửi gắm, thiệu rụi,… 

+ Luyện đọc câu dài: Nghe bà cụ nói,/ Mát bừng tỉnh.// Anh trở về nhà,/ quyết tâm khôi phục trang trại.// Nhưng kiếm đâu ra tiền vốn?// Một ý tưởng loé lên trong đấu:/"Mình còn những thân cây cháy đen cơ mà!”.// Mát thuê người tới,/ biến những thân cây bị đốt cháy thành than củi đem vào thành phố bán.// Anh thu được một số tiền để mua cây giống,/ trồng trong trang trại, thực hiện lời hứa với ông.//

+ Luyện đọc những từ ngữ thể hiện cảm xúc của nhân vật: Mát cũng hứa với ông...; ...Mát đau xót và kiệt sức, ngất lịm đi; Mát bừng tỉnh...; Một ý tưởng loé lên trong đầu...;...

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng, luyện đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành ba đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “cùng ông tại nơi này”.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “Cậu còn trẻ mà!”.

+ Đoạn 3: Còn lại.

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để tuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Trả lời câu hỏi

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ Trang trại: trại lớn sản xuất nông nghiệp (nói khái quát).

+ Cơ nghiệp: toàn bộ những tài sản đã gây dựng được, làm cơ sở cho việc làm ăn.

+ Ủ rũ: (nói về người) buồn rầu đến mức như rũ xuống, đến mức như không còn sức sống.

+ Ngất lịm: ở trạng thái bất tỉnh đột ngột vì thiếu máu lên não hoặc vì ức chế thần kinh quá mạnh. 

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi dưới đây:

+ Câu 1: Hãy giới thiệu về “Trang trại rừng” và sự gắn bó của Mát với trang trại.  

+ Câu 2: Sự việc gì đã xảy ra với trang trại? Điều đó khiến Mát rơi vào tình trạng như thế nào?  

+ Câu 3: Nói về những việc Mát đã làm để khôi phục trang trại. 

+ Câu 4: Theo em, vì sao Mát bừng tỉnh, quyết tâm khôi phục trang trại khi nghe bà cụ nói: “Cây bị thiêu cháy thì trống lại là được. Cậu còn trẻ mà!”? 

+ Câu 5: Nêu cảm nghĩ của em về nhân vật Mát trong câu chuyện trên,  

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: 

• Giới thiệu về trang trại: trang trại rộng lớn, nổi tiếng trong vùng, cơ nghiệp do tổ tiên để lại, có nhiều loại cây và có giống cây quý hiếm. 

• Sự gắn bó của Mát với trang trại: cùng ông chăm sóc cây hằng ngày, nhớ được tên và đặc tính của nhiều loại cây, hứa với ông sẽ bảo vệ trang trại thật tốt. 

+ Câu 2: 

• Trong một đêm, do sét đánh vào một cây cao nhất, cây bốc cháy và cháy lan ra, trang trại bị cháy trở nên hoang tàn. 

• Điều này đã khiến Mát đau xót và kiệt sức, ngất lịm đi. Khi tỉnh dậy trong bệnh viện, Mát buồn bã và tuyệt vọng. 

+ Câu 3: Với quyết tâm khôi phục trang trại, Mát thuê người đến, biến những thân cây bị đốt cháy thành than củi, đem bán để có tiền mua cây giống. Mua cây giống, trồng trong trang trại. Nhiều năm sau, trang trại lại được phủ một màu xanh mướt.

+ Câu 4: 

Thứ nhất, bà cụ đã nêu cho Mát phương hướng để khôi phục trang trại – trồng lại các loại cây đã bị thiêu rụi; thứ hai, Mát có thể thực hiện được điều đó vì cậu còn trẻ – có sức lực, có thời gian. 

Điều quan trọng là: nếu biết vượt qua khó khăn, thất bại trong cuộc sống, công việc, chúng ta sẽ thành công trong tương lai. => Kết quả, nhiều năm sau, trang trại phủ một màu xanh mướt đã chứng minh câu nói của bà cụ giúp Mát có quyết tâm khôi phục trang trại và thành công.

+ Câu 5: HS trả lời theo suy nghĩ, cảm nhận riêng. VD: 

• Mát biết giữ lời hứa với ông, tìm cách có tiền mua cây giống từ những thứ tưởng như bỏ đi. 

• Khâm phục Mát vì có ý chí, có nghị lực và quyết tâm lớn để khôi phục trang trại, để gây dựng lại cơ nghiệp, đi lên từ những khó khăn và rất nhiều trở ngại,… 

Lưu ý: Tuỳ thuộc vào trình độ HS, thời lượng tổ chức hoạt động và nội dung cụ thể của từng bài đọc, GV có thể hướng dẫn HS tìm ý từng đoạn: 

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 1:

• Rút ra ý đoạn 1: Sự trưởng thành của Mát gắn bó với trang trại rừng của ông nội.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 2:

………………..

- HS xem tranh 

- HS lắng nghe video. 

- HS làm việc nhóm đôi. 

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe. 

- HS quan sát, tiếp thu. 

- HS quan sát tranh minh họa, lắng nghe và tiếp thu. 

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS luyện đọc theo nhóm. 

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó.  

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏ. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

..................