HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú, kích thích sự tò mò của HS trước khi vào bài học.

b. Cách thức tiến hành:

- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi "Đố bạn":

GV: - Đố bạn, đố bạn!

HS: - Đố gì, đố gì?

GV: - Em có 316 viên bi, bạn em có 203 viên bi thì em hơn bạn bao nhiêu viên bi?

HS: ……………

GV: - Năm 2020, dân số tỉnh Hòa Bình là 861 216 người, nhiều hơn dân số tỉnh Cao Bằng là 328 130 người. Dân số tỉnh Cao Bằng là bao nhiêu?

HS: ……………

- GV đặt vấn đề và dẫn dắt HS vào bài học: Làm thế nào để tính hiệu của 861 216 và 328 130 nhỉ? Cô trò mình cùng đi tìm hiểu bài học ngày hôm nay "PHÉP TRỪ CÁC SỐ TỰ NHIÊN".

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. KHÁM PHÁ 

a. Mục tiêu: HS thực hiện được phép cộng các số tự nhiên có nhiều chữ số; vận dụng được tính chất của phép cộng trong thực hành tính.

b. Cách thức tiến hành

- GV chiếu lại hình ảnh phần Khởi động, giới thiệu tình huống trong khám phá:

và dẫn dắt: “Các em hãy nêu cách đặt tính cho phép tính ?” và nêu bài toán: "Làm sao để thực hiện phép cộng 156 482 và 26 156?"

 Thông qua tình huống, GV chia lớp thành các nhóm và yêu cầu các nhóm thảo luận trình bày việc thực hiện phép tính, giải thích tại sao thực hiện như vậy.

- GV viết lên bảng phép tính dọc:

- GV dẫn dắt, đặt câu hỏi:

"Các em hãy quan sát phép tính và cho cô biết cách trừ như thế nào trong phép trừ đó?”

- GV dẫn dắt và làm rõ trình tự:

Đặt tính → Tính → Thử lại

- GV tổ chức cho HS trao đổi thông tin về những lưu ý khi thực hiện bước Tính.

- GV dẫn dắt, đặt câu hỏi: “Ở bước Thử lại trong trình tự thực hiện phép tính cộng chúng ta cần làm gì?

- GV khái quát hóa lại cách trừ các số tự nhiên:

+ Đặt tính: Các chữ số cùng hàng đặt thẳng cột với nhau.

+ Tính:

·        Từ phải sang trái.

·        Nếu phép trừ ở một hàng là có nhớ thì thêm 1 vào chữ số của số trừ ở hàng cao hơn, liền nó.

+ Thử lại

·        Kiểm tra lại các số khi viết ở hàng dọc.

·        Kiểm tra lại cách đặt tính.

·        Dò lại các phép tính trừ ở từng hàng hay thử lại bằng phép tính cộng

- GV tổ chức cho HS trao đổi theo nhóm về cách người ta sử dụng phép tính cộng trong thực tế.

Ví dụ:

+ Năm ngoái một công ty bán được 118 600 tấn gạo. Năm nay công ty bán được ít hơn năm ngoái 550 tấn. Hỏi cả hai năm công ty lương thực đó xuất khẩu được bao nhiêu tấn gạo?

II. HOẠT ĐỘNG

a. Mục tiêu:

- Thực hiện các phép tính trừ.

- Rèn kĩ năng tính.

b. Cách thức tiến hành:

Nhiệm vụ 1: Hoàn thành BT1

Đặt tính rồi tính.

- GV hướng dẫn HS nhận biết yêu cầu, thực hiện từng phép tính (bảng con):

+ Đặt phép tính theo chiều dọc

+ Thực hiện tính trừ từ phải sang trái

+ Thử lại

 Kết quả

- GV tổ chức cho HS hoạt động cặp đôi chia sẻ theo các bước khi cộng hai số tự nhiên.

- GV mời 2 nhóm trình bày kết quả.

- GV lưu ý và rút kinh nghiệm cho HS ở các bài tập sau.

Nhiệm vụ 2: Hoàn thành BT2

Tính nhẩm.

- GV dẫn dắt HS nhận biết yêu cầu đề bài.

- GV đặt câu hỏi: “Chúng ta đã học cách tính nhẩm cho phép tính cộng, dựa vào đó các em hãy cho cô biết cách tính nhẩm phép tính trừ trong bài này như thế nào?”

- GV yêu cầu nhóm đôi thảo luận lưu ý khi thực hiện tính nhẩm.

- GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân, thực hiện và trình bày kết quả vào vở.

- GV mời 4 HS lên bảng trình bày kết quả và cách trừ nhẩm.

- GV cho lớp nhận xét, chữa bài, chốt đáp án

Nhiệm vụ 3: Hoàn thành các câu hỏi trắc nghiệm

- Cả lớp hăng hái tham gia trò chơi.

+ GV: - Đố bạn, đố bạn!

+ HS:  - Đố gì, đố gì?

+ GV: - Em có 316 viên bi, bạn em có 203 viên bi thì em hơn bạn bao nhiêu viên bi?

HS: Hiệu của 316 và 203 là 113 viên bi.

+ GV: - Năm 2020, dân số tỉnh Hòa Bình là 861 216 người, nhiều hơn dân số tỉnh Cao Bằng là 328 130 người. Dân số tỉnh Cao Bằng là bao nhiêu?

+ HS: Hiệu của 861 216 và 328 130.

- HS chú ý quan sát, lắng nghe và tiếp nhận thông tin

- HS chú ý lắng nghe và hình thành động cơ học tập.

- HS thảo luận cặp đôi, trao đổi và trả lời các câu hỏi.

+ Để thực hiện phép tính trừ ta cần đặt tính rồi thực hiện trừ theo hàng dọc lần lượt từ phải sang trái.

- HS chú ý nghe, quan sát, ghi vở, đồng thanh.

+ 6 trừ 0 bằng 6, viết 6.

+ 1 không trừ được 3, lấy 11 trừ 3 bằng 8, viết 8, nhớ 1.

+ 1 thêm 1 bằng 2, 2 trừ 2 bằng 0, viết 0.

+ 1 không trừ được 8, lấy 11 trừ 8 bằng 3, viết 3, nhớ 1.

+ 2 thêm 1 bằng 3, 6 trừ 3 bằng 3, viết 3.

+ 8 trừ 3 bằng 5, viết 5.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp nhận kiến thức.

- HS trao đổi cặp đôi và đưa ra câu trả lời:

+ Tính từ phải sang trái

+ Nếu phép trừ ở một hàng là có nhớ thì thêm 1 vào chữ số của số trừ ở hàng cao hơn, liền nó.

- HS trao đổi cặp đôi và đưa ra câu trả lời:

+ Các số hạng viết theo hàng dọc đã chính xác chưa?

+ Đặt phép tính đúng chưa?

+ Dò lại phép tính ở từng hàng, đặc biệt lưu ý trường hợp có nhớ.

+ Có thể thử lại bằng cách cộng từ dưới lên.

- HS chú ý lắng nghe, tiếp nhận kiến thức, ghi vở.

- HS thảo luận theo nhóm trao đổi và trả lời câu hỏi.

Bài giải

 Năm nay công ty bán được số gạo là:

 (tấn)

Cả hai năm công ty bán được số gạo là:

 (tấn)

Đáp số: (tấn)

- HS tìm hiểu đề, trao đổi cặp đôi hoàn thành yêu cầu.

- Kết quả:

a)  

b)

c)

d)

- HS trao đổi, thảo luận theo yêu cầu của GV và trả lời.

+ Thứ tự thực hiện phép tính trong biểu thức.

+ Cách nhẩm: coi chục nghìn là đơn vị đếm.

- Kết quả:

a)

b)

c)

d)