Giáo án Ngữ văn 9 Cánh diều bài Ôn tập và tự đánh giá cuối học kì I

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Ôn tập kiến thức về đọc hiểu văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

 - GV yêu cầu HS chia lớp thành 4 nhóm, thực hiện yêu cầu dưới đây: 

• Nhóm 1: Khi đọc các văn bản thơ trong sách Ngữ văn 9, tập một, em cần chú ý những gì?

• Nhóm 2: Phân biệt thể loại truyện và truyện thơ Nôm; nêu một số lưu ý về cách đọc mỗi thể loại.

• Nhóm 3: Đề tài và chủ đề chung của các văn bản thông tin trong sách Ngữ văn 9, tập một có gì đặc sắc? Nêu ý nghĩa của các văn bản này. Cần lưu ý những gì về cách đọc các văn bản thông tin?

• Nhóm 4: Các văn bản nghị luận xã hội trong sách Ngữ văn 9, tập một có chung nội dung gì? Cần lưu ý những gì về cách đọc các văn bản này?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 - 2 HS mỗi nhóm trình bày sản phẩm.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

Nhiệm vụ 2: Ôn tập kiến thức tiếng Việt

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

 - GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi nhỏ (4 – 6 HS), thực hiện yêu cầu dưới đây:

+ Những nội dung chính của phần tiếng Việt trong sách Ngữ văn 9, tập một là gì? 

+ Phân tích tác dụng của các kiểu câu, từ ngữ, biện pháp tu từ,... trong một văn bản văn học tự chọn.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 - 2 HS mỗi nhóm trình bày sản phẩm.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

…………………

I. Ôn tập kiến thức về đọc hiểu văn bản

1. Chú ý khi đọc văn bản thơ

- Thi luật của các thể thơ.

- Cách ngắt nhịp, gieo vần.

- Đề tài, nội dung, bối cảnh ra đời.

- Các yếu tố nghệ thuật được sử dụng.

- Nhân vật trữ tình, bút pháp…

2. Phân biệt truyện và truyện thơ Nôm

- Truyện thơ Nôm là truyện kể bằng thơ viết bằng chữ Nôm.

Lưu ý: cốt truyện theo motip Gặp gỡ - Lưu lạc - Đoàn tụ; nhân vật chia thành các tuyến đối lập…

- Truyện là các tác phẩm tự sự văn xuôi.

Lưu ý: cốt truyện, tình huống truyện độc đáo, tuyến nhân vật phức tạp…

3. Văn bản thông tin

- Đề tài và chủ đề chung là đều nói đến những danh lam thắng cảnh nổi tiếng ở Việt Nam và thế giới với nét hùng vĩ, đồ sộ.

- Ý nghĩa: ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên ban tặng; cung cấp thông tin và lời mời gọi ghé thăm.

- Lưu ý: nhan đề, trình tự sắp xếp thông tin, cách phân loại các đối tượng.

4. Văn bản nghị luận xã hội

- Nội dung chung là đều hướng con người tới những vấn đề đáng quan tâm, mang tính thời sự và mong muốn con người thay đổi tốt đẹp hơn.

- Lưu ý: Chú ý luận đề, hệ thống luận điểm, lí lẽ, tìm ra các bằng chứng thuyết phục.

2. Ôn tập kiến thức tiếng Việt

a. Nội dung chính của phần tiếng Việt

- Nội dung chính:

+ Từ ngữ.

+ Ngữ pháp: cấu trúc, câu đơn, câu ghép, câu đặc biệt, rút gọn…

+ Hoạt động giao tiếp: biện pháp tu từ, cách dẫn trực tiếp và gián tiếp….

+ Sự phát triển của ngôn ngữ.

b. Tác dụng của các kiểu câu, từ ngữ, biện pháp tu từ,... trong một văn bản văn học

* Văn bản Làng:

-  Sử dụng nhiều kiểu câu: câu đơn, câu ghép, câu rút gọn và câu đặc biệt.

=> Tạo nên sự đa dạng trong lời văn.

- Từ ngữ mang đậm tính khẩu ngữ.

=> Tạo sự gần gũi với lời ăn tiếng nói của người nông dân.

- Các biện pháp tu từ: điệp ngữ, câu hỏi tu từ, liệt kê,…

=> Sự hấp dẫn.

- Ngôn ngữ độc thoại và độc thoại nội tâm.

=> Tạo ra chiều sâu tâm trạng cho nhân vật.