Nhận biết và phân tích được ý nghĩa của nhan đề, thông tin cơ bản, đặc điểm văn bản và mối quan hệ giữa đặc điểm với mục đích của văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh.
Đánh giá được vai trò của các chi tiết quan trọng trong văn bản; mối quan hệ giữa phương tiện ngôn ngữ và phương tiện phi ngôn ngữ.

2. Năng lực

Năng lực chung

Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

Nhận biết và phân tích được ý nghĩa của nhan đề, thông tin cơ bản, đặc điểm văn bản và mối quan hệ giữa đặc điểm với mục đích của văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh.
Đánh giá được vai trò của các chi tiết quan trọng trong văn bản; mối quan hệ giữa phương tiện ngôn ngữ và phương tiện phi ngôn ngữ.

3. Phẩm chất

Có ý thức tìm hiểu và góp phần bảo vệ các di sản thiên nhiên – văn hoá.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

Giáo án;
SGK, SGV Ngữ văn 9;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;
Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Ngữ văn 9.
Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…
Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, huy động tri thức nền, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập tạo tâm thế tích cực cho HS khi vào bài học.

b. Nội dung: Hướng dẫn HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share, chia sẻ cảm nhận cá nhân.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share: Nếu được đi thăm Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông, em muốn biết những thông tin gì? Em có biết một địa danh nào tương tự Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông không?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS huy động tri thức nền, trải nghiệm cá nhân thực hiện yêu cầu được giao.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 - 2 HS trình bày trước lớp.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- Gợi mở:

+ GV chiếu video về Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông (0:35 – 3:30):

https://www.youtube.com/watch?v=wlYqXb_fyus

+ Vườn quốc gia Tràm Chim một trong những điểm du lịch sinh thái nổi bật của Đồng Tháp. Ngoài cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, bình dị, nơi đây còn sở hữu hệ sinh thái động thực vật phong phú, đa dạng. Trong đó có nhiều loại động thực vật có tên trong sách Đỏ. Tràm Chim không chỉ có ý nghĩa lớn trong du lịch sinh thái Việt Nam, mà còn được xem là một khu Ramsar có tầm quan trọng quốc tế. Nơi này xếp thứ 2.000 trên thế giới và đứng thứ 4 tại Việt Nam.

+ Địa danh tương tự: Vườn quốc gia Cúc Phương, Vườn quốc gia Cát Bà, Rừng quốc gia Nam Cát Tiên – Đồng Nai, Vườn quốc gia Bạch Mã,…

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Trong bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông để có thêm hiểu biết về một nơi mang khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, khí hậu thanh bình và trong lành, một hệ sinh thái đa dạng với nhiều loài chim, loài cá, đặc biệt là sếu đầu đỏ quý hiếm này nhé!

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về văn bản

a. Mục tiêu: Đọc văn bản và thực hiện một số kĩ thuật đọc thông qua việc trả lời một số câu hỏi trong khi đọc.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, quan sát, chắt lọc kiến thức trả lời những câu hỏi liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair - Share, thực hiện yêu cầu dưới đây:

+ + GV hướng dẫn cách đọc và cho HS đọc trực tiếp văn bản, kĩ năng suy luận khi đọc văn bản thông tin.

+ GV hướng dẫn HS chú ý câu hỏi trong thẻ chỉ dẫn.

Câu hỏi/ kĩ năng đọc.	Câu trả lời của tôi
Đoạn mở đầu cho biết thông tin gì?
Chú ý các loài sinh vật trong đoạn “Khu thiên nhiên… quý hiếm”.
Tại sao sếu đầu đỏ được tập trung nói nhiều ở văn bản này?
Chim hạc biểu tượng cho điều gì?
Vì sao có hiện tượng sếu biến mất và xuất hiện?
Chú ý đặc điểm sinh học của sếu đầu đỏ.
Tìm hiểu ý nghĩa của từ “luân vũ”.
Đoạn kết nêu lên vấn đề gì?

+ Xác định nội dung chính của mỗi phần được đánh số trong văn bản. Đặt tên đề mục cho mỗi phần.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 - 2 HS mỗi nhóm trình bày sản phẩm.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

II. Tìm hiểu chung về văn bản

1. Đọc

- Cách đọc: HS có thể áp dụng những kĩ năng đọc sau:

+ Đọc quét: đọc kĩ một vài chỗ trong một đoạn/ phần VB để tìm lại những cụm từ, thông tin quan trọng.

+ Đọc lướt: đọc nhanh qua một số đoạn/ trang để nắm bắt thông tin chính của VB.

- Câu hỏi trong thẻ chỉ dẫn:

Câu hỏi/ kĩ năng đọc.	Câu trả lời của tôi
Đoạn mở đầu cho biết thông tin gì?	Giới thiệu khái quát về vườn quốc gia Tràm Chim.
Chú ý các loài sinh vật trong đoạn “Khu thiên nhiên… quý hiếm”.	Sậy, lau, sen, súng, trăn, rắn, lươn, chim nước, cò, vịt…, đặc biệt là loài sếu cổ trụi đầu đỏ.
Tại sao sếu đầu đỏ được tập trung nói nhiều ở văn bản này?	Vì đây là loài chim quý hiếm nhất ở vườn quốc gia Tràm Chim.
Chim hạc biểu tượng cho điều gì?	Sức mạnh, sự trường tồn và lòng chung thủy.
Vì sao có hiện tượng sếu biến mất và xuất hiện?	Do sự di dân ồ ạt của con người và chiến tranh kéo dài làm cho hệ sinh thái thay đổi.
Chú ý đặc điểm sinh học của sếu đầu đỏ.	Toàn thân khoác một màu lông xám nhạt, phơn phớt xanh màu ngọc trai, đầu và một phân cổ trụi lông.
Tìm hiểu ý nghĩa của từ “luân vũ”.	“Luân vũ” là điệu nhảy xoay tròn, các vũ công liên tục hoặc quay về bên phải hoặc bên trái, xen kẽ với những bước thay đổi để chuyển hướng quay.
Đoạn kết nêu lên vấn đề gì?	Loài sếu đầu đỏ đã ít xuất hiện hơn và công tác bảo tồn tại vườn quốc gia Tràm Chim.

- Nội dung chính của mỗi phần được đánh số:

+ (1) Giới thiệu chung về vườn quốc gia Tràm Chim. => Đặt tên: Vị trí tọa lạc và đa dạng sinh học vườn quốc gia Tràm Chim.

+ (2) Giới thiệu về ý nghĩa của loài sếu đầu đỏ. => Đặt tên: Ý nghĩa biểu tượng của loài sếu đầu đỏ.

+ (3) Hiện tượng loài sếu xuất hiện và biến mất; sự bảo tồn đàn sếu ở vườn quốc gia Tràm Chim. => Đặt tên: Hiện tượng loài sếu xuất hiện và biến mất.

+ (4) Đặc điểm sinh học và tập tính của sếu đầu đỏ. => Đặt tên: Đặc điểm sinh học và tập tính của sếu đầu đỏ.

+ (5) Khái quát về giá trị của sếu đầu đỏ và sự bảo tồn loài sếu này ở ở vườn quốc gia Tràm Chim. => Đặt tên: Giá trị của sếu đầu đỏ ở vườn quốc gia Tràm Chim

Hoạt động 3: Đọc hiểu văn bản.

a. Mục tiêu:

- Nhận biết và phân tích được ý nghĩa của nhan đề, thông tin cơ bản, đặc điểm văn bản và mối quan hệ giữa đặc điểm với mục đích của văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh.

- Đánh giá được vai trò của các chi tiết quan trọng trong văn bản; mối quan hệ giữa phương tiện ngôn ngữ và phương tiện phi ngôn ngữ.

b. Nội dung: Sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời các câu hỏi liên quan đến văn bản.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến văn bản và chuẩn kiến thức GV.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu đặc điểm của hình thức của văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ (4 – 6 HS/nhóm), thực hiện yêu cầu sau: Hoàn thành Phiếu học tập để chỉ ra đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một danh lam thắng cảnh thể hiện ở văn bản “Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông”.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS mỗi nhóm trình bày kết quả.

- Các nhóm khác lắng nghe, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

III. Đọc hiểu văn bản

1. Đặc điểm hình thức của văn bản Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông

- Nhan đề: Vườn quốc gia Tràm Chim – Tam Nông cung cấp tên và địa điểm của đối tượng chính mà văn bản hướng đến. Khác với nhan đề của văn bản Vịnh Hạ Long: một kì quan thiên nhiên độc đào và tuyệt mĩ và Khám phá kì quan thế giới: thác I-goa-du là nêu giá trị nổi bật của danh lam thắng cảnh được giới thiệu.

- Mục đích viết: Cung cấp cho người đọc thông tin về danh lam thắng cảnh vườn quốc gia Tràm Chim với sự đa dạng sinh học và đặc biệt là có loài sếu đỏ quý giá.

- Từ ngữ chuyên ngành:

+ Sinh học: định cư, mọc hoang dã, hệ sinh thái, tuyệt chủng, kết bầy, bò sát, mùa sinh sản,…

+ Văn hóa: biểu tượng, đình, chùa, bàn thờ, bộ đồ thờ, hạc đội đèn, hạc chầu, mặt trống đồng cổ…

- Từ ngữ giàu giá trị biểu cảm: “sứ thần của môi sinh”, “nhà quý tộc đáng yêu trong các loài chim”, tâm hồn nghệ sĩ, chung thủy, vui mắt, “trang điểm” ngoại hình, thật kì thú…

- Cách trình bày thông tin: phân loại đối tượng.

- Hình minh họa: hình những con sếu đầu đỏ.

PHIẾU HỌC TẬP

--------------- Còn tiếp ---------------

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II