Kênh giáo viên » Giáo án ngữ văn 9 cánh diều

Giáo án Ngữ văn 9 Cánh diều bài 7: Nhật kí đô thị hoá (Mai Văn Phấn)

Giáo án bài 7: Nhật kí đô thị hoá (Mai Văn Phấn) sách Ngữ văn 9 cánh diều. Được thiết kế theo công văn 5512, chi tiết, đầy đủ. Giáo án là bản word, có thể tải về và dễ dàng chỉnh sửa. Bộ giáo án có đầy đủ các bài trong học kì 1 + học kì 2 của Ngữ văn 9 cánh diều. Kéo xuống dưới để tham khảo chi tiết.

Xem: => Giáo án ngữ văn 9 cánh diều

Xem video về mẫu Giáo án Ngữ văn 9 Cánh diều bài 7: Nhật kí đô thị hoá (Mai Văn Phấn)

Hướng dẫn tải giáo án

Các tài liệu bổ trợ khác

Giáo án Ngữ văn 9 Cánh diều bài 7: Nhật kí đô thị hoá (Mai Văn Phấn)

Giáo án điện tử Ngữ văn 9 cánh diều Bài 7: Nhật kí đô thị hoá (Mai Văn Phấn)

Phiếu trắc nghiệm Ngữ văn 9 cánh diều Bài 7: Nhật kí đô thị hoá (Mai Văn Phấn)

Phiếu học tập Ngữ văn 9 cánh diều Bài 7: Nhật kí đô thị hoá (Mai Văn Phấn)

Câu hỏi tự luận Ngữ văn 9 cánh diều Bài 7: Nhật kí đô thị hoá

Nội dung chính Ngữ văn 9 cánh diều Bài 7: Nhật kí đô thị hoá

Xem toàn bộ: Giáo án ngữ văn 9 cánh diều đủ cả năm

Ngày soạn: …/…/…

Ngày dạy: …/…/….

TIẾT: THỰC HÀNH ĐỌC HIỂU: NHẬT KÍ ĐÔ THỊ HÓA

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Nhận biết và phân tích được nét độc đáo về hình thức của bài thơ tự do thể hiện qua kết cấu, bố cục, ngôn ngữ, biện pháp tu từ,...
Nhận biết và phân tích được cảm hứng chủ đạo, tư tưởng, tình cảm, cảm xúc của người viết trong văn bản.

2. Năng lực

Năng lực chung

Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

Nhận biết và phân tích được nét độc đáo về hình thức của bài thơ tự do thể hiện qua kết cấu, bố cục, ngôn ngữ, biện pháp tu từ,...
Nhận biết và phân tích được cảm hứng chủ đạo, tư tưởng, tình cảm, cảm xúc của người viết trong văn bản.

3. Phẩm chất

Có tình yêu đối với thơ ca và vẻ đẹp của con người, cuộc sống được thể hiện trong thơ.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

Giáo án;
SGK, SGV Ngữ văn 9;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;
Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Ngữ văn 9.
Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…
Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, huy động tri thức nền, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập tạo tâm thế tích cực cho HS khi vào bài học.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share chia sẻ những hiểu biết của em về đô thị hóa.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share: Em hiểu đô thị hoá là gì? Tìm và ghi lại một số thông tin về quá trình đô thị hoá ở địa phương em (nếu có) từ thực tế cuộc sống và các nguồn tài liệu (sách, báo, Internet....).

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS huy động tri thức nền, trải nghiệm cá nhân thực hiện yêu cầu được giao.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 - 2 HS trình bày trước lớp.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- Gợi mở: HS xem video về đô thị hóa

+ Link: https://www.youtube.com/watch?v=Lwr40-UcNGU (0:00 – 2:30)

- GV dẫn dắt vào bài học mới:

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về văn bản

a. Mục tiêu: Đọc văn bản và thực hiện một số kĩ thuật đọc thông qua việc trả lời một số câu hỏi trong khi đọc.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, quan sát, chắt lọc kiến thức trả lời những câu hỏi liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

TIẾT: THỰC HÀNH ĐỌC HIỂU: NHẬT KÍ ĐÔ THỊ HÓA

Hoạt động 2: Khám phá văn bản

a. Mục tiêu:

- Nhận biết và phân tích được nét độc đáo về hình thức của bài thơ tự do thể hiện qua kết cấu, bố cục, ngôn ngữ, biện pháp tu từ,...

- Nhận biết và phân tích được cảm hứng chủ đạo, tư tưởng, tình cảm, cảm xúc của người viết trong văn bản.

b. Nội dung: Sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời các câu hỏi liên quan đến văn bản Nhật kí đô thị hóa.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến văn bản Nhật kí đô thị hóa và chuẩn kiến thức GV.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu bố cục, biện pháp tu từ, cảm hứng chủ đạo và tư tưởng trong văn bản Nhật kí đô thị hóa

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm nhỏ (4 – 6 HS), thực hiện yêu cầu sau:

+ Chỉ ra bố cục và nội dung chính của mỗi phần trong bài thơ “Nhật kí đô thị hoá”.

+ Hoàn thành Phiếu học tập: Phân tích ý nghĩa của những biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS mỗi nhóm trình bày kết quả.

- Các nhóm khác lắng nghe, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

II. Khám phá văn bản

1. Bố cục, biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản Nhật kí đô thị hóa

a. Bố cục

Bài thơ gồm năm khổ thơ, chia làm ba phần. Nội dung chính của mỗi phần:

+ Phần 1 (khổ 1): Cảm nhận được “những bước chân đô thị”, người con trở về ngôi nhà của mẹ.

+ Phần 2 (khổ 2, 3): Người con hồi tưởng những kỉ niệm thời thơ ấu khi làng quê chưa đô thị hoá.

+ Phần 3 (khổ 4, 5): Những suy nghĩ của người con trước cảnh làng quê dần dần đô thị hoá.

b. Biện pháp tu từ

- Phiếu học tập.

c. Cảm hứng chủ đạo và tư tưởng của bài thơ

- Cảm hứng chủ đạo: Bài thơ thể hiện sự thảng thốt, âu lo, e dè của nhân vật trữ tình trước “những bước chân đô thị”.

- Tư tưởng của tác giả: Bài thơ thể hiện tình yêu đối với làng quê, sự gắn bó với những điều bình dị của đất đai, làng mạc và lo ngại, dè dặt trước hiện tượng làng quê đang dần đô thị hoá.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Biện pháp tu từ	Biểu hiện trong văn bản	Ý nghĩa
…	…	…
…	…	…
…	…	…

GỢI Ý PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Biện pháp tu từ	Biểu hiện trong văn bản	Ý nghĩa
Nhân hóa	Gió đã chạy trên lưng mình những bước chân đô thị	Một liên tưởng mang dấu ấn siêu thực. Gió thổi trên lưng hay chính là những dấu vết của thị thành, không gian thị thành vây bọc xung quanh cái tôi trữ tình. Đây là hình ảnh biểu đạt tốc độ đô thị hóa nhanh chóng như những bước đi của cơn gió.
So sánh	Ngôi nhà như chiếc bánh không nhân	Bóng tối như một niềm ăn năn sâu kín. Ký ức trở về với căn nhà của mẹ. Chiếc bánh không nhân như một nỗi niềm chông chênh, nhạt nhòa. Ngôi nhà của mẹ, của ký ức, của những mong nhớ, nuối tiếc, có lẽ giờ đây cũng như chiếc bánh không nhân trong hương vị thị thành. Nhận ra điều đó khiến cho tâm trạng của cái tôi trữ tình càng day dứt.
	Có tiếng gọi nghe buồn như củi ướt	Trong không gian của làng quê nghèo khó, tù đọng, tiếng người, tiếng gọi, có thể là cả tiếng của sự sống cũng buồn như củi ướt. Liên tưởng thẩm mỹ này hình thành từ vốn sống của một kẻ đi ra từ làng, từ ký ức nông thôn và những nhen nhóm buồn bã.
	Và ngôi nhà của mẹ là chiếc đèn lồng lặng lẽ sáng dần lên	Trong bóng tối ăn năn, cái tôi nhận ra mình, nhận ra bản mệnh một đứa con của làng, của nền văn minh lúa nước, của đất đai bao dung và nhẫn nại. Nỗi e dè có lẽ là cách diễn đạt về đặc tính tinh thần của con người nông nghiệp, con người Việt Nam (Văn Lang) từ truyền thống. E dè, ưa tĩnh lặng, trọng âm, duy tình, duy linh,… con người ấy tự thắp mình lên bằng nguồn sống nội tại, nguyên thuỷ. Ngôi nhà của mẹ lúc này trở thành một biểu tượng của sức sống, tinh thần, bản sắc và ý chí con người, cư dân nông nghiệp.
Ẩn dụ	Úp mặt vào bóng tối lùm cây	Hình ảnh “bóng tối lùm cây” gợi cho bạn đọc liên tưởng về quá khứ của quê hương, một vùng đất từ thời xa xưa đói nghèo, tăm tối. “Úp mặt vào bóng tối” để nhìn về quá khứ, hoài niệm dĩ vãng.
	Từng kiếp người mở mắt... thấy đôi chân cò lội nước trắng mênh mông	Những trò chơi thơ trẻ tội nghiệp và kiếp người nhỏ nhoi, trôi nổi, lặn lội ngay từ khi mở mắt sinh ra.
	Nơi chó đá đầu làng vẫn sủa những con trăng	Sự trôi chảy, miệt mài của thời gian.
	Vớt những câu ca chưa tan vào nước	Tiếng gọi nào kia chẳng đủ giữ chân người vội vã lìa xa. Chỉ còn mẹ, nhẫn nại vớt từ bến sông những điều gì chưa thể mất đi, chưa thể tan ra và trôi chảy. Cứ lầm lụi, mẹ tin vào ngày trở lại của những giọt nước rời nguồn, tin vào bước chân trở về của đứa con tha hương.
Liệt kê	+ Cùng bạn bè chơi đánh đáo. + Cánh đồng những ngày ngập lụt. + Con chó đá đầu làng sủa trong những đêm trăng. + Tiếng gọi nghe buồn như củi ướt. + Mẹ ra bến sông vớt những câu ca chưa tan vào nước,...	Những kỉ niệm tuổi thơ được hồi tưởng và tái hiện lại từ một miền kí ức xa xăm, nhà thơ không thể nào quên những năm tháng hồn nhiên, vui tươi khi ở làng quê cũ.