Giáo án Toán 5 Cánh diều bài 59: Hình khai triển của hình hộp chữ nhật, hình lập phương, hình trụ

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú, kích thích sự tò mò của HS trước khi vào bài học.

b. Cách thức tiến hành: 

- GV yêu cầu HS lấy ra hình hộp chữ nhật, hình lập phương, hình trụ đã chuẩn bị và nêu đặt điểm của các hình khối đó.

- Nêu một số yếu tố cơ bản của các hình đó.

- GV chiếu hình ảnh Khởi động và yêu cầu HS quan sát và trả lời câu hỏi:

- Trong tranh, các bạn đang làm gì?

- GV đặt vấn đề: “Các em có muốn mở các hình khối như các bạn trong tranh không?”

- GV dẫn dắt HS: “Trong bài học hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu các hình khai triển của các hình khối đã học. Bài mới: Bài 59. Hình khai triển của hình hộp chữ nhật, hình lập phương, hình trụ!”

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

a. Mục tiêu:  HS nhận biết được hình triển khai của các hình khối.

b. Cách thức tiến hành:

- GV chiếu hình ảnh Khởi động nêu vấn đề: “Các em có muốn mở các hình khối như các bạn trong tranh không?

- GV yêu cầu HS lên bảng thực hiện các hoạt động sau:

+ Lần lượt lấy ra mô hình từng vật thật (hình hộp chữ nhật, hình lập phương và hình trụ) rồi trải phẳng lên mặt bàn, ví dụ với hình hộp chữ nhật: Quan sát hình vẽ trong SGK và nói cách trải phẳng hình hộp chữ nhật ra theo trình tự: trái - sau - trên (trên gắn liền với sau) - phải - trước - dưới (dưới gắn liền với sau).

+ Sau đó dán trên bảng của lớp hình trải khai của hình vừa có được.

- GV giới thiệu: “Những hình sau khi mở ra các em dán trên bảng được gọi là hình triển khai của hình hộp chữ nhật, hình lập phương, hình trụ.”

- GV chỉ vào hình triển khai của hình hộp chữ nhật, yêu cầu HS quan sát:

- GV đặt câu hỏi: 

+ Hình khai triển của hình hộp chữ nhật bao gồm những hình nào?

+ Chỉ ra các vị trí của mặt đáy và các mặt bên đối diện sau khi mở hình khối ra?

- GV chỉ vào hình khai triển của hình lập phương và yêu cầu HS quan sát.

- GV nêu câu hỏi:

+ Hình khai triển của hình lập phương bao gồm những hình nào?

+ Vị trí các hình như thế nào?

- GV chỉ vào hình khai triển của hình trụ và yêu cầu HS quan sát:

- GV nêu câu hỏi:

+ Hình khai triển của hình hộp trụ bao gồm những hình nào?

+ Chỉ ra các vị trí của mặt đáy sau khi mở hình khối ra?

 - GV yêu cầu HS gấp các hình triển khai lại và nêu tên hình khối gấp được.

- GV nhận xét: 

+ Khi mở (trải phẳng) một hình khối (hình hộp chữ nhật, hình lập phương, hình trụ) ta được hình khai triển của các hình khối này.

+ Khi gấp (hay cắt rồi gấp) hình khai triển của một hình khối ta được hình khối tương ứng.

- GV yêu cầu HS nhắc lại.

C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH, LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: 

- HS nhận biết được các hình khai triển của hình khối và từ hình khai triển nhận biết được các hình khối.

- Hoàn thành bài tập 1, 2, 3, 4 mục hoạt động

b. Cách thức tiến hành 

Nhiệm vụ 1: Hoàn thành BT1

Trong các hình dưới dây, hình nào là hình khai triển của hình hộp chữ nhật, hình lập phương, hình trụ?

- GV cho HS thực hiện các thao tác:

+ So sánh, đối chiếu hình khai triển của mỗi hình khối đã học với các hình A, B, C cho trong bài rồi trả lời, ví dụ: Hình A là hình khai triển của hình lập phương.

+ Đổi vở, kiểm tra chéo, nói cách làm cho bạn nghe.

Nhiệm vụ 2: Hoàn thành BT2

Chọn các mảnh bìa đủ để ghép thành một hình hộp chữ nhật.

- GV cho HS thực hiện các thao tác:

+ Đối chiếu với hình khai triển của hình hộp chữ nhật.

+ Chi ra các cặp hình chữ nhật bằng nhau từng đôi một.

+ Chọn cặp hình chữ nhật là đáy rồi ghép.

- Gọi đại diện một vài HS chia sẻ kết quả.

- GV cho lớp nhận xét và lưu ý cho HS giải thích kết quả của nhóm mình.

Nhiệm vụ 3: Hoàn thành BT3

a) Những hình nào sau đây là hình khai triển của hình lập phương?

b) Những hình nào sau đây là hình khai triển của hình hộp chữ nhật?

c) Những hình nào sau đây là hình khai triển của hình trụ?

- GV cho HS làm bài cá nhân.

- Sau khi làm xong đối chiếu với bạn cùng bàn, chốt đáp án.

- Gọi 2 HS trình bày.

- GV chữa bài, chỉnh sửa lỗi cho HS (nếu có).

………………….

- HS quan sát, trả lời:

+ Hình hộp chữ nhật gồm có 6 mặt đều là hình chữ nhật.

+ Hình lập phương có 6 mặt đều là hình vuông và có tất cả các cạnh bằng nhau.

+ Hình trụ có 2 mặt đáy là 2 hình tròn có cùng bán kính.

+ Bạn nam đã mở hình lập phương ra và trải phẳng lên mặt bàn.

+ Bạn nữ bên trái đang mở hình hộp chữ nhật ra với ý định trải phẳng lên mặt bàn.

+ Bạn nữ bên phải đang cầm trong tay hình trụ và quan sát.

- HS chú ý lắng nghe, hình thành động cơ học tập.

- HS thực hiện theo yêu cầu của GV.

- HS trả lời: 

+ Bao gồm những hình chữ nhật.

+ Các mặt xung quanh tạo thành một hình chữ nhật với hai mặt tím bằng nhau, 2 mặt cam bằng nhau. Hai mặt đáy màu xanh bằng nhau và ở hai phía đối diện.

- HS trả lời:

+ Hai hình vuông và một hình chữ nhật.

+ Các mặt hình vuông xung quanh tạo thành một hình chữ nhật. Hai mặt còn lại nằm ở hai phía đối diện.

- HS trả lời:

+ Hai hình tròn và một hình chữ nhật

+ Hai mặt đáy hình tròn nằm ở hai phía đối diện.

- HS thực hiện theo yêu cầu.

- HS hoàn thành bài tập theo yêu cầu.

- Kết quả:

+ Hình A là hình khai triển của hình lập phương.

+ Hình B là hình khai triển của hình hộp chữ nhật.

+ Hình C là hình khai triển của hình trụ.

- HS thực hiện theo yêu cầu của GV.

- Kết quả:

+ Hình (1) bằng hình (8) (kích thước 4   2), hình (4) bằng hình (6) (kích thước 2 3), hình (5) bằng hình (7) (kích thước 3 4)

+ Coi hình (1) và hình (8) là đáy thì các hình (4) và hình (6) là các mặt bên (bên trái - bên phải), hình (5) và hình (7) là hai mặt đối diện (trước - sau)

- HS hoàn thành bài tập theo yêu cầu.

- Kết quả:

a) Các hình A, C, D là hình khai triển của hình lập phương.

b) Các hình A, B, C là hình khai triển của hình hộp chữ nhật.

c) Các hình A, C là hình khai triển của hình trụ

……………………………..