Giáo án Toán 5 Cánh diều bài 60: Diện tích xung quanh, diện tích toàn phần của hình hộp chữ nhật và hình lập phương

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú, kích thích sự tò mò của HS trước khi vào bài học.

b. Cách thức tiến hành: 

- GV chiếu hình ảnh Khởi động và yêu cầu HS quan sát và trả lời câu hỏi:

- Các mặt xung quanh của hình hộp chữ nhật là các mặt nào?

- Để tính diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật, ta tính diện tích nào?

- Để tính diện tích toàn phần của hình hộp chữ nhật, ta tính diện tích nào?

- GV dẫn dắt HS: “Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu công thức tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của hình hộp. Bài mới: Bài 60. Diện tích xung quanh, diện tích toàn phần của hình hộp chữ nhật và hình lập phương!”

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

a. Mục tiêu:  HS nhận biết được hình triển khai của các hình khối.

b. Cách thức tiến hành:

- GV chiếu hình ảnh về hình hộp chữ nhật và yêu cầu HS quan sát

+ Quan sát hình ảnh rồi chỉ ra các mặt xung quanh của hình hộp chữ nhật.

+ Quan sát hình khai triển của các mặt bên rồi thảo luận thế nào là diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật.

- GV chốt lại kiến thức: “Diện tích hình hộp chữ nhật là tổng diện tích bốn mặt bên.”

- GV chiếu Ví dụ 1 và yêu cầu HS quan sát

Ví dụ 1: Cho hình hộp chữ nhật có chiều dài 20 cm, chiều rộng 15 cm và chiều cao 10 cm. Tính diện tích xung quanh, diện tích toàn toàn phần của hình hộp chữ nhật.

- GV đặt câu hỏi: 

+ Các mặt xung quanh của hình hộp chữ nhật là hình nào trên hình khai triển.

+ Chiều dài của hình đó là gì?

+ Rút gọn biểu thức tính chiều dài

+ Biểu thức có gì đặc biệt?

+ Chiều rộng của hình đó là bao nhiêu?

+ Độ dài chiều rộng bằng kích thước nào của hình hộp chữ nhật?

+ Diện tích hình đó được tính bởi biểu thức nào?

+ Diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật được tính như thế nào?

- GV chốt lại kiến thức: “Muốn tính diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật, ta lấy chu vi mặt đáy nhân với chiều cao (cùng một đơn vị đo)

- GV đặt vấn đề: “Có diện tích xung quanh rồi, ta cần tính thêm diện tích nào để tính được diện tích toàn phần của hình hộp chữ nhật?”

- GV chốt kiến thức: “Muốn tính diện tích toàn phần của hình hộp chữ nhật, ta tính tổng diện tích xung quanh và diện tích hai đáy của hình hộp chữ nhật đó.”

- GV chiếu toàn bộ lời giải của Ví dụ lên màn chiếu yêu cầu HS hoàn thành vào vở:

Bài giải

Diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật là:

(20 + 15) 2 10 = 700 (cm²)

Diện tích đáy của hình hộp chữ nhật là:

20 15 = 300 (cm²)

Diện tích toàn phần của hình hộp chữ nhật là:

700 + 300 2 = 1 300 (cm²)

Đáp số: diện tích xung quanh: 700 cm²

diện tích toàn phần: 1 300 cm²

- GV nêu câu hỏi:

+ Các mặt của hình lập phương có đặc điểm gì đặc biệt?

+ Diện tích những mặt này như thế nào?

+ Muốn tính diện tích xung quanh ta tính diện tích mấy mặt?

+ Ta làm phép tính gì?

+ Muốn tính diện tích toàn phần ta tính diện tích mấy mặt?

+ Phép tính gì?

- GV chốt lại kiến thức:

+ Muốn tính diện tích xung quanh của hình lập phương, ta lấy diện tích một mặt nhân với 4.

+ Muốn tính diện tích toàn phần của hình lập phương, ta lấy diện tích một mặt nhân với 6.

- GV yêu cầu HS nhắc lại.

C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH, LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: 

- HS tính được diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của hình hộp chữ nhật, hình lập phương.

- Hoàn thành bài tập 1, 2, 3  mục hoạt động

b. Cách thức tiến hành 

Nhiệm vụ 1: Hoàn thành BT1

Tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của mỗi hình sau:

- GV cho HS thực hiện các thao tác:

+ Xác định các kích thước của hình hộp (hình hộp chữ nhật hoặc hình lập phương)

+ Vận dụng trực tiếp công thức để tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần.

- GV gọi 3 HS lên bảng trình bày, mỗi HS 1 ý, HS khác nhận xét, thống nhất kết quả.

- GV nhận xét.

……………………….

- HS quan sát, trả lời:

+ Gồm 4 mặt bên.

+ Tính tổng diện tích của 4 mặt bên.

+ Tính tổng diện tích của tất cả các mặt.

- HS chú ý lắng nghe, hình thành động cơ học tập.

- HS thực hiện theo yêu cầu của GV.

+ Các mặt bên là các mặt xung quanh của hình hộp chữ nhật

+ Diện tích 4 mặt bên là diện tích xung quanh.

- HS chú ý, quan sát.

- HS trả lời câu hỏi:

+ Hình chữ nhật

+ 20 + 15 + 20 + 15

+ (20 + 15) 2

+ Chu vi mặt đáy hình hộp

+ 10 cm

+ Chiều cao

+ (20 + 15) 2 10

+ Chu vi mặt đáy hình hộp nhân với chiều cao.

- HS chú ý và ghi chép vào vở.

- HS trả lời: Diện tích hai mặt đáy.

- HS chú ý và ghi chép vào vở.

- HS hoàn thành theo yêu cầu của GV.

- HS trả lời:

+ Hình vuông có cạnh bằng nhau

+ Bằng nhau.

+ 4 mặt

+ Phép nhân, diện tích 1 mặt nhân 4

+ 6 mặt

+ Phép nhận, diện tích 1 mặt nhân 6

- HS lắng nghe và ghi chép vào vở.

- HS nhắc lại.

- HS hoàn thành theo yêu cầu của GV.

- Kết quả:

a)  Diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật là:

(3 + 1) 2 2 = 16 (dm²)

Diện tích mặt đáy là:

3 1 = 3 (dm²)

Diện tích toàn phần của hình hộp chữ nhật là:

16 + 3 2 = 22 (dm²)

Đáp số: 16 dm², 22 dm²

b)  Diện tích xung quanh của hình lập phương là:

5 5 4 = 100 (cm²)

…………………….