Tính được khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị, phương sai, độ lệch chuẩn của mẫu số liệu ghép nhóm.
Hiểu được ý nghĩa, vai trò của khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị, phương sai, độ lệch chuẩn trong việc đo mức độ phân tán.

2. Năng lực

Năng lực chung

Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá.
Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.

Năng lực riêng:

Năng lực tư duy và lập luận toán học: So sánh, phân tích, lập luận để nêu được vai trò, ý nghĩa của khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị, phương sai, độ lệch chuẩn trong mẫu việc đo mức độ phân tán.
Năng lực mô hình hóa toán học: Lập được bảng tần số ghép nhóm.
Năng lực giải quyết vấn đề toán học: Tính được khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị, phương sai, độ lệch chuẩn của mẫu số liệu ghép nhóm.
Năng lực giao tiếp toán học: Đọc được bảng tần số ghép nhóm.
Năng lực sử dụng công cụ học toán: Sử dụng được máy tính cầm tay.

3. Phẩm chất

Có ý thức học tập, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo, có ý thức làm việc nhóm, tôn trọng ý kiến các thành viên khi hợp tác.
Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, có trách nhiệm, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng dẫn của GV.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với GV: SGK, tài liệu giảng dạy, giáo án, đồ dùng dạy học.

2. Đối với HS: SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước,...), bảng nhóm, bút viết bảng.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)

a) Mục tiêu: Tạo hứng thú, thu hút HS tìm hiểu nội dung bài học.

b) Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu, suy nghĩ trả lời câu hỏi.

c) Sản phẩm: HS đưa ra được nhận định ban đầu về câu hỏi mở đầu.

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV yêu cầu HS đọc tình huống mở đầu:

Ông An ghi lại năng suất lúa sau 20 năm thu được kết quả như sau:

5,2	6,3	6,3	6,2	6
6,1	5,7	5,4	6,5	5,3
5,1	5,5	6,3	5,9	6,8
6,5	6,7	6,4	5,7	5,8

a) Lập bảng số liệu ghép nhóm với nhóm đầu tiên là [5; 5,5) và khoảng cách là 0,5.

b) Tính khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm trong bảng vừa lập được.

c) Tính phương sai, độ lệch chuẩn của mẫu số liệu ghép nhóm trong bảng vừa lập được.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm đôi hoàn thành yêu cầu.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới: “Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau ôn tập lại chương III. Thông qua bài luyện tập này, các em sẽ củng cố lại cách tính khoảng biến thiên, khoảng tứ phân vị, phương sai, độ lệch chuẩn của mẫu số liệu ghép nhóm và ý nghĩa về độ phân tán của mẫu số liệu”.

Bài mới: Bài tập cuối chương III.

Gợi ý đáp án:

a) Ta có bảng sau:

Năng suất lúa (tấn/ha)	[5; 5,5)	[5,5; 6)	[6; 6,5)	[6,5; 7)
Số năm	4	5	7	4

Khoảng biến thiên của mẫu số liệu ghép nhóm là:

Cỡ mẫu là . Gọi là năng suất lúa mỗi năm tromg 20 năm và giả sử rằng dãy số liệu gốc này đã được sắp xếp theo thứ tự tăng dần.

Tứ phân vị thứ nhất của mẫu số liệu gốc là nên nhóm chứa tứ phân vị thứ nhất là nhóm [5,5; 6) và ta có:

Tứ phân vị thứ ba của mẫu số liệu gốc là nên nhóm chứa tứ phân vị thứ ba là nhóm [6; 6,5) và ta có:

Vậy khoảng tứ phân vị của mẫu số liệu ghép nhóm là

c)Chọn giá trị đại diện cho các nhóm số liệu, ta có:

Giá trị đại diện	5,25	5,75	6,25	6,75
Số ngày	4	5	7	4

Năng suất lúa trung bình mỗi năm là:

Phương sai và độ lệch chuẩn của mẫu số liệu ghép nhóm trên là:

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Ôn tập lại kiến thức đã học.

a) Mục tiêu: Hệ thống lại lý thuyết về các số đặc trưng đo mức độ phân tán của mẫu số liệu ghép nhóm

b) Nội dung: Hệ thống hóa lại kiến thức trong chương III

c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, câu trả lời của HS.

d) Tổ chức thực hiện:

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV chia lớp thành các nhóm theo tổ, HS hoạt động nhóm, vẽ sơ đồ tư duy tổng hợp lại toàn bộ lý thuyết chương III.

+ Sau đó, GV chỉ định một số HS bất kì lên bảng trình bày về các kiến thức đã củng cố được.

+ HS dưới lớp nhận xét và GV bổ sung.

- GV cho HS thực hiện bài tập trắc nghiệm từ câu 3.9 đến 3.13.

+ GV lần lượt gọi các HS trả lời đáp án từ câu 3.9 đến 3.13.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

- HS theo dõi SGK, chú ý lắng nghe, tiếp nhận kiến thức, hoành thành các yêu cầu, thảo luận nhóm.

- GV quan sát, hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

- HS giơ tay phát biểu, lên bảng trình bày.

- Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quá lưu ý lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

Củng cố kiến thức

- Sơ đồ tư duy được để trong phần ghi chú bên dưới.

3.9.C

3.10.C

3.11.C

3.12.B

3.13.A

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a) Mục tiêu: HS củng cố lại kiến thức đã học.

b) Nội dung: HS vận dụng các kiến thức của bài học để làm bài tập 3.14 (SGK – tr.86).

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV tổ chức cho HS hoạt động thực hiện bài tập 3.14 (SGK – tr.86).

- GV chiếu Slide cho HS củng cố kiến thức thông qua trò chơi trắc nghiệm.

Phần 1: Trắc nghiệp nhiều lựa chọn

Giá tiền của các loại sách được bán trong nhà sách được thống kê ở bảng sau:

Giá tiền (nghìn đồng)	[50; 70)	[70; 90)	[90; 110)	[110; 130)	[130; 150)
Số sách	5	13	22	6	4

Câu 1: Khoảng biến thiên là:

A. B.

C. D. .

Câu 2: Khoảng chứa tứ phân vị thứ nhất là:

A. [50; 70). B. [70; 90).

C. [90; 110). D. [110; 130).

Câu 3: Khoảng tứ phân vị là

A. . B.

C. . D.

Câu 4: Phương sai gần nhất với số nào sau đây?

A. B.

C. D.

Câu 5: Độ lệch chuẩn là

A. B. .

C. D.

Phần 2: Trắc nghiệm đúng sai

Câu 1: Thời gian bạn Minh giải đề ôn thi toán THPT được ghi lại ở bảng dưới đây:

Thời gian (phút)	[70; 75)	[75; 80)	[80; 85)	[85; 90)
Tần số	2	9	10	4

a) Khoảng biến thiên là .

b) Khoảng chứa tứ phân vị thứ nhất là [75; 80).

c) Khoảng tứ phân vị là .

d) Phương sai là .

Câu 2: Mỗi buổi sáng, An và Bình cùng nhau chạy bộ để nâng cao sức khỏe. Tuy nhiên thời gian hai bạn chạy mỗi ngày không giống nhau. An và Bình đã ghi lại và và thống kê lại ở bảng dưới đây: