Năng lực tự học và tự chủ: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thu thập và làm rõ các thông tin liên quan đến bài học; biết đề xuất và phân tích được một số giải pháp giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

Nhận biết được số biểu hiện của việc giữ gìn và phát triển tiếng Việt.
Biết cách vận dụng vào giao tiếp và tạo lập văn bản.

3. Phẩm chất

thể hiện tình yêu đối với Tiếng Việt.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

- Giáo án

SGK, SGV Ngữ văn 12;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;
Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với HS

SGK, SBT Ngữ văn 12.
Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…
Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình.

b. Nội dung: GV chuyển giao câu hỏi để HS suy ngẫm trả lời.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV đặt câu hỏi cho HS: Theo anh chị tại sao chúng ta cần phải giữ gìn và phát triển tiếng Việt?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân cùng trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 HS trả lời câu hỏi.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, có thể phản biện nếu thấy không đúng.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức:

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Tiếng Việt là bản sắc văn hóa của dân tộc, như nhạc sĩ Đức Trí từng viết “tiếng việt còn thì còn nước non”. Điều này càng khẳng định tầm quan trọng trong việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Trong bài học ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu bài thực hành tiếng việt – Giữ gìn và phát triển tiếng Việt.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về lý thuyết

a. Mục tiêu: Nhận biết được một số biểu hiện của việc giữ gìn và phát triển tiếng Việt.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, quan sát, chắt lọc kiến thức trả lời những câu hỏi liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu lý thuyết

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV chuyển giao nhiệm vụ: Yêu cầu HS đọc phần Tri thức ngữ văn về giữ gìn và phát triển Tiếng Việt, làm việc cá nhân, thực hiện nhiệm vụ hoàn thành PHT sau:

Phiếu học tập về giữ gìn và phát triển Tiếng Việt

PHIẾU HỌC TẬP TÌM HIỂU VỀ TIẾNG VIỆT

1. Tiếng Việt có đặc điểm:

2. Cho các từ ngữ sau: lúa, thóc, cơm, cơm nếp, xôi....

+ Tìm thêm các từ ngữ chỉ lúa gạo/ các món ăn từ lúa gạo.

+ Nhận xét về sự phong phú của các từ ngữ chỉ lúa gạo/các món ăn từ lúa gạo trong tiếng Việt.

3. Nêu các biện pháp giữ gìn tiếng Việt:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trình bày kết quả chuẩn bị.

- Các HS khác lắng nghe và cho ý kiến.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

I. Lý thuyết

(1)Đặc điểm:Tiếng Việt là ngôn ngữ giàu nhạc tính, giàu chất tạo hình; có khả năng diễn đạt đầy đủ và chính xác tư tưởng, tình cảm của con người Việt Nam.

+ Các giá trị văn hóa đặc sắc của mỗi dân tộc đều được phản ánh trong ngôn ngữ của dân tộc ấy. Tiếng Việt là một bộ phận cấu thành nền văn hóa Việt. Giữ gìn và phát triển tiếng Việt cung chính là giữ gìn và phát triển các giá trị văn hóa của dân tộc.

(2)

+ Các từ chỉ lúa gạo trong tiếng Việt như: cơm, thóc, tấm,....

=> Qua đó có thể thấy tiếng Việt vô cùng phong phú. Đây là bằng chứng chứng tỏ dấu ấn văn hóa nông nghiệp được phản ánh trong ngôn ngữ. Tiếng Viêt là một bộ phận cấ thành nền văn hóa Việt, do đó, giữ gìn phát triển tiếng Việt cũng chính là giữ gìn phát triển các giá trị văn hóa dân tộc.

(3) Để giữ gìn và phát triển tiếng Việt, khi giao tiếp chúng ta cần phải tuân thủ theo những chuẩn mực và quy tắc chung của tiếng Việt ở các phương diện ngữ âm, chữ viết, từng vựng, ngữ pháp.... bên cạnh đó chúng ta cần phải tiếp nhận có chọn lọc những yếu tố mới (từ ngữ mới, nghĩa mới của từ ngữ) để có thể diễn tả chính xác những khá niệm mới đồng thời làm phong phú cho ngôn ngữ dân tộc.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS củng cố, mở rộng kiến thức đã học về Giữ gìn và phát triển Tiếng Việt.

b. Nội dung: Sử dụng SGK, kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi liên quan đến Giữ gìn và phát triển Tiếng Việt.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện

Nhiệm vụ 1: Luyện tập về Giữ gìn và phát triển Tiếng Việt

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm những bài tập sau:

Bài 1 -2-3-4-5-6 (SGK trang 15)

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ:

- HS tiếp nhận nhiệm vụ và hoàn thành bài tập.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận