Giáo án gộp Toán 9 cánh diều kì II

GIÁO ÁN WORD CHƯƠNG VI. MỘT SỐ YẾU TỐ THỐNG KÊ VÀ XÁC SUẤT

Bài 1: Mô tả và biểu diễn dữ liệu trên các bảng, biểu đồ

Bài 2: Tần số. Tần số tương đối

Bài 3: Tần số ghép nhóm. Tần số tương đối ghép nhóm

Bài 4: Phép thử ngẫu nhiên và không gian mẫu. Xác suất của biến cố

Bài tập cuối chương VI

Hoạt động thực hành và trải nghiệm Chủ đề 2: Mật độ dân số

GIÁO ÁN WORD CHƯƠNG VII. HÀM SỐ y = ax² (a ≠ 0). PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI MỘT ẨN

Bài 1: Hàm số y = ax² (a ≠ 0)

Bài 2: Phương trình bậc hai một ẩn

Bài 3: Định lí Viète

Bài tập cuối chương VII

............................................

............................................

............................................

BÀI MẪU

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../...

CHƯƠNG VIII. ĐƯỜNG TRÒN NGOẠI TIẾP VÀ ĐƯỜNG TRÒN NỘI TIẾP

BÀI 2. TỨ GIÁC NỘI TIẾP ĐƯỜNG TRÒN (3 TIẾT)

I. MỤC TIÊU:

1. Kiến thức: 

Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:

• Nhận biết được tứ giác nội tiếp đường tròn và giải thích được định lí về tổng hai góc đối của tứ giác nội tiếp bằng .

• Xác định được tâm và bán kính đường tròn ngoại tiếp hình chữ nhật, hình vuông.

• Giải quyết được một số vấn đề thực tiễn gắn với đường tròn.

2. Năng lực 

Năng lực chung:

• Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá

• Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm

• Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.

Năng lực riêng: tư duy và lập luận toán học, giao tiếp toán học; mô hình hóa toán học; giải quyết vấn đề toán học.

• Tư duy và lập luận toán học: So sánh, phân tích dữ liệu, phân tích, lập luận để giải thích được khái niệm tứ giác nội tiếp.

• Giải quyết vấn đề toán học: Xác định được tâm và bán kính đường tròn ngoại tiếp hình chữ nhật, hình vuông.

• Mô hình hóa toán học: giải quyết được một số vấn đề thực tiễn gắn với đường tròn.

• Giao tiếp toán học: đọc, hiểu thông tin toán học.

• Sử dụng công cụ, phương tiện học toán: compa, bút chỉ, máy tính cầm tay.

3. Phẩm chất

• Tích cực thực hiện nhiệm vụ khám phá, thực hành, vận dụng.

• Có tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao.

• Khách quan, công bằng, đánh giá chính xác bài làm của nhóm mình và nhóm bạn.

• Tự tin trong việc tính toán; giải quyết bài tập chính xác.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 

1 - GV: SGK, SGV, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, PBT (ghi đề bài cho các hoạt động trên lớp), các hình ảnh liên quan đến nội dung bài học,... 

2 - HS: 

- SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng nhóm, bút viết bảng nhóm.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)

a) Mục tiêu: Gợi động cơ, tạo tình huống xuất hiện trong thực tế để HS tiếp cận với đa giác đều.

b) Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu, từ đó nảy sinh nhu cầu tìm hiểu các đa giác đều.

c) Sản phẩm: HS trả lời câu hỏi và hoàn thiện các bài tập được giao.

d) Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV trình chiếu câu hỏi mở đầu và cho HS suy nghĩ, trả lời:

Hình 19 minh họa một đường tròn và tứ giác ABCD có bốn đỉnh thuộc đường tròn.

Tứ giác ABCD được gọi là gì?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm và thực hiện yêu cầu theo dẫn dắt của GV.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi đại diện một số thành viên nhóm HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV ghi nhận câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào tìm hiểu bài học mới: “Đường tròn đi qua ba đỉnh của tam giác được gọi là đường tròn ngoại tiếp tam giác. Vậy đường tròn đi qua bốn đỉnh của tứ giác có đặc điểm gì? Ta cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay”.

TỨ GIÁC NỘI TIẾP

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Định nghĩa và tính chất của tứ giác nội tiếp đường tròn.

a) Mục tiêu: 

- Nhận biết được tứ giác nội tiếp đường tròn và giải thích được định lí về tổng hai góc đối của tứ giác nội tiếp bằng .

b) Nội dung:

- HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ trả lời câu hỏi, thực hiện HĐ1; 2, Luyện tập 1; 2 và các Ví dụ.

c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, câu trả lời của HS cho các câu hỏi, HS nhận biết định nghĩa và tính chất của tứ giác nội tiếp đường tròn.

d) Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 2: Hình chữ nhật, hình vuông nội tiếp đường tròn

a) Mục tiêu: 

- Nhận biết hình chữ nhật, hình vuông nội tiếp đường tròn.

- Xác định được tâm và bán kính đường tròn ngoại tiếp hình chữ nhật, hình vuông.

b) Nội dung:

- HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ trả lời câu hỏi, thực hiện HĐ3; 4; Luyện tập 3; 4 và các Ví dụ.

c) Sản phẩm: HS hình thành được kiến thức bài học, câu trả lời của HS cho các câu hỏi, HS nhận biết hình chữ nhật, hình vuông nội tiếp đường tròn.

d) Tổ chức thực hiện:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a) Mục tiêu: Học sinh củng cố lại kiến thức đã học thông qua một số bài tập.

b) Nội dung: HS vận dụng các kiến thức của bài học làm bài tập 1 ; 2 ; 3 (SGK – tr.78), HS trả lời các câu hỏi trắc nghiệm.

c) Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về biểu diễn các biểu đồ.

d) Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

- GV cho HS làm câu hỏi trắc nghiệm:

Câu 1: Cho tam giác vuông tại , đường cao . Kẻ vuông góc với tại , kẻ vuông góc với tại . Chọn khẳng định đúng :

A. Tứ giác là tứ giác nội tiếp.

B. Tứ giác không nội tiếp.

C. Tứ giác là hình vuông.

D. .

Câu 2: Đường tròn ngoại tiếp hình vuông cạnh 2 cm có bán kính là :

A. cm.

B. cm.

C. cm.

D. cm.

Câu 3: Cho tứ giác nội tiếp đường tròn . Gọi là giao điểm của và . Biết . Số đo góc là :

A. .

B. .

C. .

D. .

Câu 4: Tứ giác nội tiếp có . Số đo góc đối diện với góc là : 

A. .

B. .

C. .

D. .

Câu 5: Cho đường tròn đường kính . Gọi là điểm nằm giữa và . Kẻ dây vuông góc với tại . Trên cung nhỏ lấy điểm , kẻ tại . Đường thẳng cắt tại . Tam giác là tam giác gì ?

A. Tam giác cân tại .

B. Tam giác cân tại .

C. Tam giác cân tại .

D. Tam giác đều.

- Đáp án câu hỏi trắc nghiệm 

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm, hoàn thành các bài tập GV yêu cầu.

- GV quan sát và hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - Câu hỏi trắc nghiệm: HS trả lời nhanh, giải thích, các HS chú ý lắng nghe sửa lỗi sai. 

- Mỗi bài tập GV mời HS trình bày. Các HS khác chú ý chữa bài, theo dõi nhận xét bài trên bảng.

Kết quả: 

1.

Đường tròn ngoại tiếp tứ giác vì đường tròn đi qua các đỉnh của tứ giác ;

Đường tròn ngoại tiếp tứ giác vì đường tròn đi qua các đỉnh của tứ giác .

2.

Vì tứ giác nội tiếp đường tròn nên các góc đối diện có tổng số đo bằng .

Do đó và .

a)

Ta có :

hay ;

hay .

b) 

Ta có :

hay ;

hay .

c) 

Ta có :

hay ;

hay .

d) 

Ta có :

hay ;

hay .

3.

Xét có (tổng ba góc trong một tam giác)

Suy ra .

Vì nội tiếp đường tròn và là điểm thuộc cung không chứa nên tứ giác là tứ giác nội tiếp, do đó .

Suy ra .

Bước 4: Kết luận, nhận định: 

- GV chữa bài, chốt đáp án, tuyên dương các hoạt động tốt, nhanh và chính xác.

- GV chú ý cho HS các lỗi sai hay mắc phải khi thực hiện giải bài tập. 

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a) Mục tiêu: 

- Học sinh thực hiện làm bài tập vận dụng thực tế để nắm vững kiến thức.

- HS thấy sự gần gũi toán học trong cuộc sống, vận dụng kiến thức vào thực tế, rèn luyện tư duy toán học qua việc giải quyết vấn đề toán học

b) Nội dung: HS sử dụng SGK và vận dụng kiến thức để trao đổi và thảo luận hoàn thành các bài toán theo yêu cầu của GV.

c) Sản phẩm: HS hoàn thành các bài tập được giao.

d) Tổ chức thực hiện: 

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 

- GV yêu cầu HS hoạt động hoàn thành bài tập 4 ; 5 ; 6 ; 7 (SGK – tr.78).

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 

- HS suy nghĩ, trao đổi, thảo luận thực hiện nhiệm vụ.

- GV điều hành, quan sát, hỗ trợ.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV mời đại diện một vài HS trình bày miệng.

Kết quả:

4.

Giả sử hình chữ nhật có có đường tròn là đường tròn ngoại tiếp.

Do đó tâm là giao điểm hai đường chéo và đường chéo là đường kính của đường tròn .

Xét vuông tại , theo định lí Pythagore, ta có :

.

Suy ra .

Do đó bán kính của đường tròn là .

Diện tích hình tròn bán kính là :

.

Vậy mặt trên của tấm nệm có độ dài đường kính là và diện tích bằng . 

5.

Vì hình thang nội tiếp đường tròn nên các góc đối diện có tổng số đo bằng . Do đó (1)

Vì là hình thang có nên (2)

Từ (1) và (2) suy ra  

Hình thang có nên là hình thang cân.

6.

Giả sử tứ giác nội tiếp đường tròn .

a) Xét đường tròn , hai góc và là hai góc nội tiếp cùng chắn cung nên .

b) Xét và có :

(đối đỉnh) và (chứng minh trên).

Do đó (g.g)

Suy ra (tỉ số các cạnh tương ứng)

Nên

7.

a) Xét có hai đường cao và cắt nhau tại nên và , do đó .

Xét tứ giác có :

(tổng các góc của một tứ giác)

Suy ra

b) Vì tứ giác là tứ giác nội tiếp nên tổng hai góc đối bằng nhau bằng .

Do đó .

Mà nên

Lại có (đối đỉnh) nên

c) Xét vuông tại có là góc ngoài của tam giác tại đỉnh nên (tính chất góc ngoài của một tam giác).

Mà nên .

Bước 4: Kết luận, nhận định: 

- GV nhận xét, đánh giá khả năng vận dụng làm bài tập, chuẩn kiến thức và lưu ý thái độ tích cực khi tham gia hoạt động và lưu ý lại một lần nữa các lỗi sai hay mắc phải cho lớp.

* HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Ghi nhớ kiến thức trong bài.

- Hoàn thành bài tập trong SBT.

- Chuẩn bị bài sau “Bài tập cuối chương VIII”.