Giáo án Toán 9 Cánh diều Chương 6 bài 2: Tần số. Tần số tương đối

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

NV1: Tìm hiểu tần số và bảng tần số

- GV cho HS quan sát và thực hiện yêu cầu của phần HĐ1

- GV giới thiệu một vài khái niệm: mẫu, kích thước mẫu, tần số, bảng tần số (bảng ngang và bảng dọc) trong ví dụ trên.

Từ đó, HS nêu khái niệm tần số và các lập bảng tần số.

- HS đọc – hiểu Ví dụ 1 và thực hiện lại vào vở cá nhân.

- GV cho HS thực hiện cá nhân Luyện tập 1.

+ Sau đó, GV chỉ định 1 HS lên bảng thực hiện giải bài toán.

+ HS dưới lớp nhận xét, bổ sung

+ GV chốt đáp án.

- GV nhấn mạnh: Tần số của một giá trị phản ánh số lần lặp đi lặp lại giá trị đó trong mẫu dữ liệu thống kê đã cho.

NV2: Tìm hiểu biểu đồ tần số

- GV cho HS đọc và tìm hiểu HĐ2.

+ GV cho HS nhắc lại cách vẽ biểu đồ đoạn thẳng, biểu đồ cột.

GV dẫn dắt cho HS thấy được cách biểu diễn biểu đồ tần số thông qua dạng biểu đồ đoạn thẳng.

- GV cho HS nêu các bước biểu diễn biểu độ tần số.

- GV cho HS tìm hiểu và thực hiện Ví dụ 2: Thực hiện biểu diễn bảng tần số bằng biểu đồ cột theo các bước đã nêu.

+ GV chú ý về cách có thể vẽ biểu đồ tần số dưới dạng sau:

- HS thảo luận nhóm đôi, hoàn thành yêu cầu của Luyện tập 2.

 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 

- HĐ cá nhân: HS suy nghĩ, hoàn thành vở.

- HĐ cặp đôi, nhóm: các thành viên trao đổi, đóng góp ý kiến và thống nhất đáp án.

Cả lớp chú ý thực hiện các yêu cầu của GV, chú ý bài làm các bạn và nhận xét.

- GV: quan sát và trợ giúp HS. 

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 

- HS trả lời trình bày miệng/ trình bày bảng, cả lớp nhận xét, GV đánh giá, dẫn dắt, chốt lại kiến thức.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm 

I.  Tần số. Bảng tần số. Biểu đồ tần số

1. Tần số và bảng tần số

HĐ1

a) Có 5 giá trị khác nhau. Đó là: 4; 5; 6; 7; 8.

b) Giá trị 4 xuất hiện 8 lần.

Giá trị 5 xuất hiện 21 lần.

Giá trị 6 xuất hiện 24 lần.

Giá trị 7 xuất hiện 4 lần.

Giá trị 8 xuất hiện 3 lần.

Nhận xét: SGK – tr.16 – 17.

Kết luận

• Số lần xuất hiện của một giá trị trong mẫu dữ liệu thống kê được gọi là tần số của giá trị đó.

• Để lập bảng tần số ở dạng bảng ngang, ta có thể làm như sau:

Bước 1. Xác định các giá trị khác nhau của mẫu dữ liệu và tìm tần số của mỗi giá trị đó

Bước 2. Lập bảng gồm 2 dòng và một số cột

Theo thứ tự từ trên xuống dưới, ta lần lượt ghi:

- Cột đầu tiên: Tên các giá trị (), Tần số ()

- Các cột tiếp theo lần lượt ghi giá trị và tần số của giá trị đó

- Cột cuối cùng: Cộng,

Ví dụ 1: SGK – tr.17

Hướng dẫn giải: SGK – tr.17

Luyện tập 1

Bảng tần số ở dạng bảng dọc của mẫu số liệu thống kê đã cho như sau:

2. Biểu đồ tần số

HĐ2

Biểu đồ đoạn thẳng biểu diễn số liệu thống kê ở Ví dụ 1 là:

Kết luận

Người ta thường vẽ biểu đồ tần số ở dạng biểu đồ cột hoặc biểu đồ đoạn thẳng và có thể thực hiện các bước như sau:

Bước 1. Lập bảng tần số của mẫu số liệu thống kê đó

Bước 2. Vẽ biểu đồ cột hoặc biểu đồ đoạn thẳng biểu diễn số liệu thống kê trong bảng tần số nhận được ở bước 1.

Ví dụ 2: SGK – tr.18

Hướng dẫn giải: SGK – tr.18.

Luyện tập 2

Biểu đồ tần số ở dạng biểu đồ đoạn thẳng của mẫu số liệu thống kê như sau:

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

NV1: Tìm hiểu tần số tương đối và bảng tần số tương đối

- GV cho HS quan sát và thực hiện yêu cầu của phần HĐ3.

GV giới thiệu: tỉ số phần trăm đó được gọi là tần số tương đói của giá trị , kí hiệu là .

+ GV yêu cầu HS tính các giá trị còn lại.

+ Từ đó, lập bảng tần số tương đối của mẫu số liệu thống kê trên:

(Bảng 21 – SGK – tr.19)

- GV cho HS nêu khái quát về khái niệm tần số tương đối và cách lập bảng tần số tương đối ở dạng bảng ngang.

- HS đọc – hiểu Ví dụ 3 và thực hiện lại vào vở cá nhân.

- GV cho HS thực hiện cá nhân Luyện tập 3.

+ Sau đó, GV chỉ định 1 HS lên bảng thực hiện giải bài toán.

+ HS dưới lớp nhận xét, bổ sung

+ GV chốt đáp án.

- GV nhấn mạnh: Tần số tương đối của một giá trị phản ánh giá trị đó chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng thể thống kê.

 …………………

II. Tần số tương đối. Bảng tần số tương đối. Biểu đồ tần số tương đối

1. Tần số tương đối và bảng tần số tương đối

HĐ3

Lớp 9C có 40 học sinh.

Tỉ số phần trăm của tần số và số học sinh của lớp 9C là: .

Kết luận

• Tần số tương đối của giá trị là tỉ số giữa tần số của giá trị đó và số lượng các dữ liệu trong mẫu dữ liệu thống kê: .

Ta thường viết tần số tương đối dưới dạng phần trăm. 

• Để lập bảng tần số tương đối ở dạng bảng ngang, ta có thể làm như sau:

Bước 1. Xác định các giá trị khác nhau của mẫu dữ liệu và tìm tần số tương đối của mỗi giá trị đó

Bước 2. Lập bảng gồm 2 dòng và một số cột

Theo thứ tự từ trên xuống dưới, ta lần lượt ghi:

- Cột đầu tiên: Tên các giá trị (), Tần số tương đối ()

- Các cột tiếp theo lần lượt ghi giá trị và tần số tương đối của giá trị đó

- Cột cuối cùng: Cộng, 100.

Chú ý: Bảng tần số tương đối ở dạng bảng dọc được lập bằng cách tương tự như trên.

Ví dụ 3: SGK – tr.20

Hướng dẫn giải: SGK – tr.20

Luyện tập 3

Mẫu số liệu thống kê trong hoạt động 1 được cho trong bảng sau:

Mẫu dữ liệu thống kê có 60 dữ liệu và có 5 giá trị khác nhau.

Các giá trị: 4; 5; 6; 7; 8 lần lượt có tần số tương đối là:

.....................…