Giáo án Ngữ văn 9 Chân trời bài 7: Cách suy luận (Ren-sâm Rít)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ: Hướng dẫn HS trải nghiệm cùng văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

 - GV yêu cầu HS thực hiện yêu cầu dưới đây: 

+ GV hướng dẫn cách đọc và cho HS đọc trực tiếp văn bản.

+ GV hướng dẫn HS làm việc cá nhân, theo dõi bạn đọc bài, lưu ý chú thích những từ khó trong SGK.

+ Trình bày những hiểu biết chung về tác giả Ren-sâm Rít và xuất xứ văn bản Cách suy luận..

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 - 2 HS mỗi nhóm trình bày sản phẩm.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

I. Trải nghiệm cùng văn bản

1. Đọc

- Cách đọc: Khi đọc, HS cần đọc to, rõ ràng và chính xác những thông tin được đề cập đến trong bài.

2. Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm

a. Tác giả

- Ren-sâm Rít sinh năm 1980 tại một trang trại ở Maryland.

- Năm 2009, ông ghi dấu ấn đầu tiên với cuốn sách The Sherlock Holmes Handbook dự án song hành cùng bộ phim Sherlock Holmes.

- Là tác giả của bộ tiểu thuyết viễn tưởng Trại trẻ mồ côi của cô Peregrine.

b. Xuất xứ văn bản

- Cách suy luận được trích từ Chương 1 của cuốn sách Để trở thành Sơ-lốc Hôm – Những phương pháp và kĩ năng khám phá. Trong cuốn sách này, Ren-sâm Rít đã phân tích, lí giải các phương pháp, kĩ thuật mà thám tử Sơ-lốc Hôm sử dụng để tìm sự thật trong các vụ án phức tạp.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Phân tích cách suy luận của Sơ-lốc Hôm

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm nhỏ gồm 4 HS theo kĩ thuật Khăn trải bàn với vị trí ngồi như hình vẽ dưới đây:

- GV yêu cầu HS hoàn thành những nhiệm vụ sau:

+ Hoàn thành Phiếu học tập: Điền vào sơ đồ quá trình thực hiện tư suy phân tích của Sơ-lốc Hôm. Theo em, có thể hoán đổi trình tự các bước đó không? Vì sao?

+ Việc Ren-sâm Rít nêu ví dụ về quá trình phân tích chiếc đồng hồ của Hôm trong “Dấu bộ tứ” có tác dụng gì đối với bài viết?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi. 

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động 

- GV mời 1 – 2 HS trình bày kết quả.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

II. Suy ngẫm và phản hồi

1. Cách suy luận của Sơ-lốc Hôm

- Sơ đồ trong Phiếu học tập.

- Bốn bước trong cách suy luận của Hôm không thể hoán đổi trật tự cho nhau vì:

+ Bốn bước trên là một tiến trình phát triển của tư duy logic khi chúng ta suy luận về các sự kiện/ vấn đề của cuộc sống. Chúng ta phải bắt đầu bằng việc quan sát, chú ý từng chi tiết nhỏ liên quan tới sự kiện/ vấn đề, sau đó, đặt ra những giả thiết để giải thích cho những chi tiết được cho là quan trọng, đáng chú ý. Các giả thiết được loại bỏ dần cho đến khi, chúng ta tổng hợp thành các lí giải tin cậy, rõ ràng nhất.

+ Nếu trật tự trên bị phá vỡ, quá trình suy luận của của chúng ta sẽ trở nên khó khăn, thiếu cơ sở thực tế, thiếu kiểm chứng và không thể rút ra nhận định cuối cùng cho sự kiện/ vấn đề mà ta gặp trong cuộc sống.

b. Tác dụng của việc Ren-sâm Rít nêu ví dụ về quá trình phân tích chiếc đồng hồ của Hôm trong Dấu bộ tứ

- Câu chuyện về quá trình Hôm phân tích chiếc đồng hồ trong Dấu bộ tứ được lấy làm minh chứng trong tiến trình bốn bước thực hiện cách suy luận có các tác dụng:

+ Dùng một ví dụ cụ thể từ đầu đến cuối bài viết để người đọc có thể hình dung rõ ràng cách Sơ-lốc Hôm suy luận.

+ Chứng minh rằng, khi ta phân tích, suy luận theo một trình tự hợp lí, logic, ta sẽ luôn tìm ra lời giải cho các vấn đề phức tạp, khó khăn, thách thức của cuộc sống.

+ Tạo cảm hứng để người đọc tìm đọc tiểu thuyết Dấu bộ tứ – tác phẩm viết về một trong những vụ án nổi tiếng mà Hôm và bác sĩ Oát-sân đã cùng nhau phá án bằng khả năng quan sát tường tận, suy luận sắc bén, khả năng phân tích, tổng hợp, xâu chuỗi vấn đề rất logic.