Kênh giáo viên » Giáo án ngữ văn 9 chân trời sáng tạo

Giáo án Ngữ văn 9 Chân trời bài 8: Tì bà hành (Bạch Cư Dị)

Giáo án bài 8: Tì bà hành (Bạch Cư Dị) sách Ngữ văn 9 chân trời sáng tạo. Được thiết kế theo công văn 5512, chi tiết, đầy đủ. Giáo án là bản word, có thể tải về và dễ dàng chỉnh sửa. Bộ giáo án có đầy đủ các bài trong học kì 1 + học kì 2 của Ngữ văn 9 chân trời sáng tạo. Kéo xuống dưới để tham khảo chi tiết.

Xem: => Giáo án ngữ văn 9 chân trời sáng tạo

Hướng dẫn tải giáo án

Các tài liệu bổ trợ khác

Giáo án dạy thêm Ngữ văn 9 Chân trời bài 8: Tì bà hành (Bạch Cư Dị)

Giáo án điện tử Ngữ văn 9 chân trời Bài 8: Tì bà hành (Bạch Cư Dị)

Phiếu trắc nghiệm Ngữ văn 9 chân trời Bài 8: Tì bà hành (Bạch Cư Dị)

Phiếu học tập Ngữ văn 9 chân trời Bài 8: Tì bà hành (Bạch Cư Dị)

Câu hỏi tự luận Ngữ văn 9 chân trời Bài 8: Tì bà hành

Xem toàn bộ: Giáo án ngữ văn 9 chân trời sáng tạo đủ cả năm

Ngày soạn: …/…/…

Ngày dạy: …/…/….

TIẾT: ĐỌC MỞ RỘNG THEO THỂ LOẠI: TÌ BÀ HÀNH

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Nhận biết và phân tích được một số yếu tố về thi luật của thơ song thất lục bát như: vần, nhịp, số chữ, số dòng trong một khổ thơ, sự khác biệt so với thơ lục bát.
Nhận biết và phân tích được nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua từ ngữ, hình ảnh, bố cục, mạch cảm xúc.
Nhận biết và phân tích được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua VB.
Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà VB muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của VB; phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.

2. Năng lực

Năng lực chung

Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

Nhận biết và phân tích được một số yếu tố về thi luật của thơ song thất lục bát như: vần, nhịp, số chữ, số dòng trong một khổ thơ, sự khác biệt so với thơ lục bát.
Nhận biết và phân tích được nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua từ ngữ, hình ảnh, bố cục, mạch cảm xúc.
Nhận biết và phân tích được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua VB.
Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà VB muốn gửi đến người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của VB; phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.

3. Phẩm chất

Biết trân trọng lịch sử hào hùng của dân tộc kích thích lòng yêu nước, tự hào về lịch sử dân tộc.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

Giáo án;
SGK, SGV Ngữ văn 9;
Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
Tranh ảnh về tác giả, tác phẩm;
Bảng phân công nhiệm vụ cho HS hoạt động trên lớp;
Bảng giao nhiệm vụ học tập cho HS ở nhà;

2. Đối với học sinh

SGK, SBT Ngữ văn 9.
Sách tham khảo, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học…
Bảng giao nhiệm vụ học tập đã chuẩn bị ở nhà.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, huy động tri thức nền, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập tạo tâm thế tích cực cho HS khi vào bài học.

b. Nội dung: GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share chia sẻ một số tác phẩm nói về số phận của người phụ nữ thời phong kiến mà em biết.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi Think – Pair – Share: Chia sẻ một số tác phẩm nói về số phận của người phụ nữ thời phong kiến mà em biết.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS huy động tri thức nền, trải nghiệm cá nhân thực hiện yêu cầu được giao.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 - 2 HS trình bày trước lớp.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- Gợi mở: “Chinh phụ ngâm” (Đặng Trần Côn), “Bánh trôi nước” (Hồ Xuân Hương), “Đoạn trường tân thanh” (Nguyễn Du), “ Cung oán ngâm” (Nguyễn Gia Thiều)…

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Thời đại phong kiến trọng nam khinh nữ, đầy rẫy những sự bất công oan trái. Bị ảnh hưởng và phải chịu đựng nhiều nhất chính là người phụ nữ. thế nhưng, những người phụ nữ ấy vẫn luôn xinh đẹp, nết na, giàu lòng thương yêu và hết mực quan tâm đến mọi người xung quanh. Ta có thể bắt gặp lại hình ảnh của họ qua các tác phẩm văn học, một trong số đó là bài thơ “Tì bà hành” của Bạch Cư Dị. Trong bài học hôm nay, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu tác phẩm này nhé!

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Trải nghiệm cùng văn bản

a. Mục tiêu: Đọc văn bản và thực hiện một số kĩ thuật đọc thông qua việc trả lời một số câu hỏi trong khi đọc.

b. Nội dung: HS sử dụng SGK, quan sát, chắt lọc kiến thức trả lời những câu hỏi liên quan đến bài học.

c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về văn bản

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, thực hiện yêu cầu dưới đây:

+ GV đọc mẫu một đoạn ngắn, HS lắng nghe.

+ GV hướng dẫn cách đọc và mời 2 - 3 HS đọc trực tiếp văn bản, lưu ý cách ngắt nhịp, tốc độ, âm lượng đọc phù hợp.

+ Trình bày những hiểu biết chung về tác giả Bạch Cư Dị và xuất xứ “Tì bà hành”.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học để thực hiện nhiệm vụ.

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 - 2 HS trình bày.

- GV yêu cầu HS khác lắng nghe, nhận xét cách đọc của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

I. Trải nghiệm cùng văn bản

1. Đọc

- Cách đọc: tốc độ đọc chậm rãi, trôi chảy, không bỏ từ, thêm từ, đọc diễn cảm (ngữ điệu, ngắt nhịp, tốc độ, nhấn giọng…) để thể hiện được cảm xúc của nhân vật trữ tình.

2. Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm

a. Tác giả

- Bạch Cư Dị (772-846) là nhà thơ nổi tiếng thời nhà Đường và được coi là người đóng vai trò quan trọng trong lịch sử thơ ca Trung Quốc.

- Ông chủ trương thơ ca phải gắn với đời sống, phản ánh được hiện thực xã hội.

b. Tác phẩm

- Ti bà hành là một trong những tác phẩm lớn của Bạch Cư Dị, được ông sáng tác trong khoảng thời gian vừa bị cách chức, đày làm Giang Châu Tư mã.

- Bài thơ mang đậm tính hiện thực và tinh thần nhân văn, thể hiện lòng thương người, sự đồng cảm với những mảnh đời bất hạnh, đồng thời nói lên tâm sự, nỗi lòng của chính nhà thơ.

Hoạt động 2: Suy ngẫm và phản hồi

a. Mục tiêu:

- Nhận biết và phân tích được một số yếu tố về thi luật của thơ song thất lục bát như: vần, nhịp, số chữ, số dòng trong một khổ thơ;…

- Nhận biết và phân tích được nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua từ ngữ, hình ảnh, bố cục, mạch cảm xúc.

- Nhận biết và phân tích được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua văn bản.

b. Nội dung: Sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời các câu hỏi liên quan đến văn bản Tì bà hành.

c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và kiến thức HS tiếp thu được liên quan đến văn bản Tì bà hành và chuẩn kiến thức GV.

d. Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu bố cục, mạch cảm xúc, chủ đề và cảm hứng chủ đạo trong văn bản Tì bà hành.

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, thực hiện yêu cầu sau:

+ Hoàn thiện Phiếu học tập số 1: Xác định bố cục và mạch cảm xúc của VB. Xác định chủ đề và cảm hứng chủ đạo của VB.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS mỗi nhóm trình bày kết quả.

- Các nhóm khác lắng nghe, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

II. Suy ngẫm và phản hồi

1. Bố cục, mạch cảm xúc, chủ đề và cảm hứng chủ đạo trong văn bản Tì bà hành.

- Đáp án Phiếu học tập số 1.

PHỤ LỤC

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

1. Xác định bố cục và mạch cảm xúc của VB

Bố cục	Mạch cảm xúc
Phần 1 (từ dòng ... đến dòng ...)
Phần 2 (từ dòng ... đến dòng ...)
Phần 3 (từ dòng ... đến dòng ...)

2. Xác định chủ đề và cảm hứng chủ đạo của VB.

…………………………………………………………………………………...

GỢI Ý PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

1. Xác định bố cục và mạch cảm xúc của VB

Bố cục	Mạch cảm xúc
Phần 1 (từ dòng 1 đến dòng 12)	Nỗi buồn man mác trong khung cảnh đêm khuya trên bến Tầm Dương văng vẳng tiếng đàn.
Phần 2 (từ dòng 13 đến dòng 40)	Cảm xúc trào dâng theo tiếng đàn nhiều cung bậc như chính cuộc đời ba chìm bảy nổi của người ca nữ.
Phần 3 (từ dòng 77 đến dòng 88)	Cảm xúc lắng đọng của những người đồng điệu, tri âm.

2. Xác định chủ đề và cảm hứng chủ đạo của VB.

- Chủ đề: sự đồng cảm với nỗi niềm và thân phận người ca nữ.

- Cảm hứng chủ đạo: cảm hứng về sự đồng điệu giữa những cảm xúc đẹp đẽ và sâu lắng giữa người chơi đoàn và người nghe đàn.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu yếu tố thi luật của thơ song thất lục bát trong văn bản Tì bà hành

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi Think – Pair – Share, thực hiện yêu cầu sau:

+ Hoàn thiện Phiếu học tập số 2: Xác định các yếu tố thi luật của thơ song thất lục bát được thể hiện trong VB.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

- HS vận dụng kiến thức đã học và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS mỗi nhóm trình bày kết quả.

- Các nhóm khác lắng nghe, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, chốt lại kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

2. Yếu tố thi luật của thơ song thất lục bát trong văn bản Tì bà hành

- Phiếu học tập số 2.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

Đặc điểm của thể song thất lục bát	Biểu hiện trong văn bản
Số chữ, số dòng
Vần
Nhịp

ĐÁP ÁN PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

Đặc điểm của thể song thất lục bát	Biểu hiện trong văn bản
Số chữ, số dòng	VB không chia khổ thơ. Mỗi khổ thơ gồm cặp song thất (bảy tiếng) và cặp lục bát (sáu – tám tiếng).
Vần	Tiếng cuối của dòng thất đầu tiên hiệp vần với tiếng thứ năm của dòng thất tiếp theo (vần trắc). Tiếng cuối của dòng thất tiếp theo hiệp vẫn với tiếng cuối của dòng lục (vần bằng). Tiếng cuối của dòng lục hiệp vẫn với tiếng thứ sáu của dòng bát (vần bằng). Tiếng cuối của dòng bát hiệp vẫn với tiếng thứ năm của dòng thất kế đó (vần bằng) và cứ thế tiếp tục. Ví dụ: Bến Tầm Dương canh khuya (B) đưa khách (T), Quạnh hơi thu, lau lách (T) đìu hiu (B). Người xuống ngựa, khách dừng chèo(B), Chén quỳnh mong cạn, nhớ chiều (B) trúc ti (B). Say những luống ngại khi (B) chia rẽ,…
Nhịp	Hai dòng thất được ngắt nhịp lẻ, thường là 3/4; dòng lục và dòng bát ngắt nhịp linh hoạt hơn (dòng lục thường ngắt nhịp 2/2/2, dòng bát thường ngắt nhịp 2/2/2/2). Ví dụ: Bến Tầm Dương/ canh khuya đưa khách, Quạnh hơi thu,/ lau lách đìu hiu. Người xuống ngựa,/ khách dừng chèo, Chén quỳnh mong cạn,/ nhớ chiều trúc ti…