Giáo án Toán 9 Chân trời Chương 10 bài 2: Hình nón

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV triển khai phần HĐKP1 cho HS thực hiện theo nhóm đôi:

+ GV chuẩn bị một tấm bìa hình tam giác vuông và một số đồ vật quen thuộc có dạng hình nón.

+ Mỗi nhóm được phát một tấm bìa và một số đồ vật quen thuộc.

+ GV yêu cầu các nhóm thực hiện các bước sau:

• Quan sát và nhận xét hình dạng của tấm bìa.

• Quay tấm bìa một vòng quanh một cạnh góc vuông.

• So sánh hình tạo ra với các đồ vật quen thuộc.

+ Các nhóm trình bày kết quả.

+ GV nhận xét và đánh giá.

- Từ đó, GV giới thiệu định nghĩa hình nón. 

• GV đặt câu hỏi: Muốn tính độ dài đường sinh khi biết chiều cao và bán kính đáy ta làm thế nào?

Gới ý: HS sử dụng Pythagore trong tam giác . 

Từ đó ta có chú ý.

- GV cho HS thực hiện cá nhân Ví dụ 1: 

+ Sau thời gian thảo luận, GV mời 1 HS lên bảng thực hiện ý a).

+ GV mời một số HS nêu ý kiến trả lời phần b).

+ GV nhận xét và chốt lại đáp án đúng.

- GV triển khai Thực hành 1 cho HS thực hiện cá nhân vào vở:

+ GV yêu cầu HS lên bảng trình bày bài giải.

+ GV quan sát, nhận xét và chữa bài cho HS.

• GV chia lớp thành các nhóm để thực hiện Thực hành 2:

+ Mỗi nhóm chuẩn bị các dụng cụ và vật dụng như trong bài.

+ GV đánh giá.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 

- HĐ cá nhân: HS suy nghĩ, hoàn thành vở.

- HĐ cặp đôi, nhóm: các thành viên trao đổi, đóng góp ý kiến và thống nhất đáp án.

Cả lớp chú ý thực hiện các yêu cầu của GV, chú ý bài làm các bạn và nhận xét.

- GV: quan sát và trợ giúp HS. 

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 

- HS trả lời trình bày miệng/ trình bày bảng, cả lớp nhận xét, GV đánh giá, dẫn dắt, chốt lại kiến thức.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm 

+ Hình nón.

1. Hình nón 

HĐKP 1

Hình tạo ra giống với cái nón.

Định nghĩa:

Khi quay tam giác vuông một vòng quanh cạnh góc vuông cố định ta được một hình nón (Hình 2).

• gọi là đỉnh của hình nón.

• Cạnh quét thành hình tròn gọi là đáy của hình nón. Bán kính của đáy gọi là bán kính đáy của hình tròn.

• Cạnh quét thành mặt xung quanh của hình nón. Mỗi vị trí của là một đường sinh. 

• Độ dài là chiều cao của hình nón.

Chú ý:

Độ dài đường sinh của hình nón có bán kính đáy và chiều cao được tính bởi công thức: .

Ví dụ 1: (SGK-tr.89)

Hướng dẫn giải (SGK-tr.89)

Thực hành 1:

Bán kính , chiều cao , độ dài đường sinh

Thực hành 2: (SGK-tr.89)

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV triển khai phần HĐKP2 cho HS thực hiện theo nhóm đôi hoàn thành yêu cầu:

Cho một hình nón có bán kính r, độ dài đường sinh l (Hình 6a). Cắt mặt xung quanh của hình nón theo một đường sinh của nó rồi trải phẳng ra, ta được một hình quạt tròn (Hinh 6b). Tính theo r và l:

a) Độ dài cung BB’;

b) Số đo cung BB’;

c) Diện tích của hình quạt tròn.

+ GV yêu cầu HS nhắc lại công thức tính độ dài cung tròn, diện tích hình quạt tròn

+ Sau thời gian thảo luận, GV mời 3 HS lần lượt lên bảng thực hiện ý a), b), c).

+ GV nhận xét và chốt lại đáp án đúng.

- Từ đó, GV kết luận công thức tính diện tích xung quanh và chú ý cách tính diện tích toàn phần hình nón.

- GV có thể yêu cầu HS xây dựng công thức:

.

- GV hướng dẫn HS thực hiện Ví dụ 2:

+ Sau thời gian thực hiện, GV mời 2 HS lên bảng thực hiện bài giải.

+ HS dưới lớp quan sát và nhận xét.

- GV triển khai Thực hành 3 cho HS thực hiện cá nhân vào vở:

+ GV yêu cầu HS lên bảng trình bày bài giải.

+ GV quan sát, nhận xét và chữa bài cho HS.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 

- HĐ cá nhân: HS suy nghĩ, hoàn thành vở.

- HĐ cặp đôi, nhóm: các thành viên trao đổi, đóng góp ý kiến và thống nhất đáp án.

Cả lớp chú ý thực hiện các yêu cầu của GV, chú ý bài làm các bạn và nhận xét.

- GV: quan sát và trợ giúp HS. 

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 

- HS trả lời trình bày miệng/ trình bày bảng, cả lớp nhận xét, GV đánh giá, dẫn dắt, chốt lại kiến thức.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm 

+Diện tích xung quanh hình nón.

2. Diện tích xung quanh của hình nón

HĐKP 2

a) Độ dài của cung bằng chu vi đường tròn đáy, ta có . (1)

b) Gọi là số đo cung của hình quạt tròn. 

Cung có độ dài là (với là bán kính hình quạt tròn). Suy ra

 (2)

Thay ở (1) vào (2) ta được  

. (3)

c) Ta có công thức tính diện tích hình quạt tròn với bán kính và số đo cung là: . (4)

Thế ở (3) vào (4) ta được

Công thức:

Diện tích xung quanh của hình nón có bán kính đáy , độ dài đường sinh là:

.

Chú ý:

Diện tích toàn phần của hình nón bằng tổng diện tích xung quanh và diện tích đáy.

Ví dụ 2: (SGK-tr.90)

Hướng dẫn giải: (SGK-tr.90)

Thực hành 3:

Bán kính của đáy là

Độ dài đường sinh là

Diện tích xung quanh là:

Diện tích đáy là:

Diện tích toàn phần là: .