Giáo án Tiếng Việt 5 chân trời bài 2: Mặn mòi vị muối Bạc Liêu

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

TIẾT 1: ĐỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

- GV cho HS quan sát các hình ảnh sau đây:     

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi và thảo luận: Dựa vào hình ảnh bên trên và hiểu biết của em, hãy nói về đặc điểm của hạt muối.

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS:

+ Muối có màu trắng, hạt nhỏ, có vị mặn.

+ Công dụng: làm sạch thức ăn, làm nước súc miệng,...

….

- GV hướng dẫn HS quan sát hình minh họa SGK tr88, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc:

Bài đọc “Mặn mòi vị muối Bạc Liêu” nội dung về hoạt động làm muối của diêm dân và vẻ đẹp của những cánh đồng muối ở Bạc Liêu khi vào mùa thu hoạch. Qua đó, tác giả cho thấy nỗi vất vả, khó khăn để làm ra hạt muối.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của cảnh đẹp cánh đồng muối Bạc Liêu.  

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Cách tiến hành

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Giọng đọc thong thả, tươi vui; nhấn giọng ở những từ ngữ tả hoạt động của diêm dân và vẻ đẹp của cánh đồng muối; đoạn cuối giọng xúc động xen lẫn tự hào,... 

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ và luyện đọc một số câu dài:

+ Luyện đọc một số từ phát âm khó: mặn mòi, lập lòe, sột soạt,... 

+ Luyện đọc một số câu dài: 

• Bạc Liêu đẹp nhất từ tháng Mười hai/ đến tháng Tư năm sau,/ khi từng cánh đồng trở nên sinh động và rộn vui/ cùng diêm dân tất bật vào vụ thu hoạch muối.//; 

• Mặt ruộng lúc này/ tựa như những tấm gương khổng lồ/ phản chiếu ánh sáng và bóng của diêm dân,/ tạo nên khung cảnh thơ mộng/ mà sinh động/ như bức tranh sơn dầu nghệ thuật.//;…

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng đoạn, bài đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành bốn đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “vào vụ thu hoạch muối”.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “nở hoa trong đêm”.

+ Đoạn 3: Tiếp theo đến “bức tranh sơn dầu nghệ thuật”. 

+ Đoạn 4: Còn lại.

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để thuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Luyện đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ mặn mòi(nghĩa trong bài: vị đậm đà của hạt muối ở Bạc Liêu thấm đẫm tình cảm và công sức của những diêm dân đã ngày đêm không quản khó khăn, vất vả để làm ra);…  

+ diêm dân (người dân sống bằng nghề làm muối);

+ rộ (nghĩa trong bài: thu hoạch được nhiều muối nhất); 

+ cà (nghĩa trong bài: làm cho răng của những chiếc cào tiếp xúc với bề mặt ruộng để tạo ra hạt muối); 

+ những cánh muối nở hoa trong đêm (quá trình làm cho nước muối đóng tảng vỡ ra thành hạt, hạt muối có những hình thù khác nhau, sáng trắng trong bóng đêm giống như nở hoa);...

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu 1: Vì sao nói Bạc Liêu đẹp nhất từ tháng Mười 12 đến tháng Tư năm sau? 

+ Câu 2: Cảnh diêm dân thu hoạch muối được tả bằng những hình ảnh, âm thanh nào?  

+ Câu 3: Mặt trời lên, những đống muối và mặt ruộng được so sánh với những gì?  

+ Câu 4: Bài đọc giúp em hiểu điều gì về nghề làm muối?  

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: Nói Bạc Liêu đẹp nhất từ tháng Mười hai đến tháng Tư năm sau vì đây là thời điểm vào vụ thu hoạch muối.

+ Câu 2: 

• Hình ảnh: Những bóng đèn lập loè trong màn sương, những ô ruộng muối trải dài nối tiếp nhau, những cánh muối nở hoa trong đêm.

• Âm thanh: Tiếng bước chân, tiếng gọi nhau í ới xen lẫn tiếng cười đùa, tiếng cào gỗ cà xuống mặt ruộng sột soạt.

+ Câu 3: Mặt trời lên, những đống muối và mặt ruộng được so sánh:

• Những đống muối được so sánh với những viên kim cương → Vì dưới ánh nắng, hạt muối trắng sáng lấp lánh như kim cương. 

• Mặt ruộng được so sánh với tấm gương khổng lồ → Vì mặt ruộng phẳng và rất rộng, sáng lấp lánh dưới ánh mặt trời như tấm gương.)

+ Câu 4: HS trả lời theo suy nghĩ, cảm nhận riêng, VD: Nghề làm muối rất vất vả, thu nhập thấp nên những người gắn bó với nghề phải là những người rất yêu nghề. Vì vậy, có thể nói hạt muối đậm đà như tấm lòng của người dân;...

* Lưu ý: Tuỳ thuộc vào trình độ HS, thời lượng tổ chức hoạt động và nội dung cụ thể của từng bài đọc, GV có thể hướng dẫn HS tìm ý từng đoạn: 

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 1:

• Rút ra ý đoạn 1: Giới thiệu thời điểm thu hoạch muối.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 2: 

• Rút ra ý đoạn 2: Cảnh diêm dân làm muối lúc rạng sáng.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 3:

• Rút ra ý đoạn 3: Vẻ đẹp của cánh đồng muối khi mặt trời lên. 

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 4:

• Rút ra ý đoạn 4:  Hạt muối được làm ở Bạc Liêu có hương vị riêng. 

• Rút ra nội dung, ý nghĩa bài đọc.

Hoạt động 3: Luyện đọc lại

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nhắc lại được nội dung, ý nghĩa bài đọc

- Luyện đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Cách tiến hành

…………….

- HS quan sát hình ảnh. 

- HS làm việc nhóm đôi. 

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe.

- HS quan sát, tiếp thu. 

• HS quan sát tranh minh họa, lắng nghe và tiếp thu. 

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS luyện đọc theo nhóm. 

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó. 

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

…………….