Nêu được một số việc làm thể hiện sự quan tâm đến hàng xóm láng giềng; nêu được phỏng đoán về nội dung bài đọc qua tên bài, hoạt động khởi động và tranh minh hoạ.
Đọc trôi chảy bài đọc, ngắt nghỉ đúng dấu câu, đúng logic ngữ nghĩa; phân biệt được lời nhân vật và lời người dẫn tr=uyện; trả lời được các câu hỏi tìm hiểu bài. Hiểu được nội dung của bài đọc: Ông Trạng Nồi là người xem trọng tình nghĩa, không quên ơn những người đã giúp mình trong những lúc khó khăn. Từ đó, rút ra được ý nghĩa: Ca ngợi một nét đẹp trong ứng xử của người Việt Nam: trọng tình, trọng nghĩa.
Luyện tập sử dụng biện pháp điệp từ, điệp ngữ.
Viết được đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc trước một sự việc.
Tìm đọc được truyện về một vị trạng nguyên của nước ta và chia sẻ được suy nghĩ về vị trạng nguyên đó.

2. Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực giao tiếp, hợp tác: Trao đổi, thảo luận để thực hiện các nhiệm vụ học tập.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Sử dụng các kiến thức đã học ứng dụng vào thực tế, tìm tòi, phát hiện giải quyết các nhiệm vụ trong cuộc sống.

Năng lực văn học:Hình thành, phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực văn học (biết cảm nhận về câu văn hay trong bài đọc).

3. Phẩm chất

Biết ơn những người đã giúp đỡ chúng ta lúc khó khăn.
Ngợi ca, tự hào về nét đẹp trong ứng xử của người Việt: trọng tình, trọng nghĩa.

II. PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC

1. Phương pháp dạy học

Vấn đáp, động não, trực quan, hoạt động nhóm, đóng vai, giải quyết vấn đề, lắng nghe tích cực.

2. Thiết bị dạy học

a. Đối với giáo viên

Giáo án, SHS, SGV, VBT Tiếng Việt 5.
Tranh hoặc ảnh SHS phóng to.
Tranh, ảnh hoặc video clip về việc làm góp phần bảo vệ môi trường (nếu có).
Bảng phụ/ máy chiếu ghi đoạn từ “Về đến nơi” đến hết.
Thẻ từ, thẻ câu cho HS thực hiện các BT luyện từ và câu.

b. Đối với học sinh

SHS, SBT Tiếng Việt 5.
Tranh ảnh, tư liệu, video sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

TIẾT 1 – 2: ĐỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Tổ chức thực hiện:

- GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm đôi hoặc nhóm nhỏ: Nêu 1 – 2 việc làm thể hiện sự quan tâm đến hàng xóm, láng giềng.

- GV mời 1 - 2 HS chia sẻ trước lớp, các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung (nếu có):

+ Hàng xóm là những người sống bên cạnh, gần gũi với gia đình mình.

+Vì vậy, chúng ta nên thăm hỏi hàng xóm khi có chuyện không vui; giúp đỡ hàng xóm khi gặp khó khăn…

- GV nhận xét, đánh giá và khen ngợi HS.

- GV tổ chức cho HS xem tranh, liên hệ nội dung khởi động với nội dung tranh.

- GV tổ chức cho HS đọc tên và phán đoán nội dung bài học.

- GV giới thiệu bài học mới và ghi tên bài đọc: Ông Trạng Nồi.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của nhân vật.

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp.

b. Tổ chức thực hiện:

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Đọc phân biệt giọng nhân vật: giọng người dẫn chuyện thong thả, chậm rãi; nhấn giọng ở những từ ngữ miêu tả cảm xúc của nhân vật; giọng quan trọng khiêm nhường, từ tốn; giọng nhà vua chậm rãi, uy nghiêm; giọng người hàng xóm ngạc nhiên.

- GV hướng dẫn HS đọc, luyện đọc và giải nghĩa một số từ khó, hướng dẫn luyện đọc một số câu dài, thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật:

+ Luyện đọc một số từ ngữ khó: miệt mài, ban thưởng,...

+ Luyện đọc một số câu thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật:

Hồi đó,/ vì bận ôn thi/ không có thời gian đi kiểm gạo,/ nên tôi đã mượn nồi của nhà ông/ để ăn vét cơm cháy trong mấy tháng trời.//
Vị trạng nguyên trẻ tuổi ấy/ chính là Tô Tịch,/ một người học giỏi/ nổi tiếng/ thời trước của nước ta./

+ Giải nghĩa một số từ ngữ khó:

Miệt mài: tập trung (học) và bị lôi cuốn vào đến mức như không một lúc nào có thể rời ra.
Quà mọn: món quà đơn giản, không đáng kể gì – cách nói khiêm tốn.

- GV tổ chức cho HS luyện đọc thành tiếng đoạn, bài đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành ba đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “khi đem trả”.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “đúc bằng vàng”.

+ Đoạn 3: Còn lại.

Hoạt động 2: Luyện đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc.

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc.

b. Tổ chức thực hiện:

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu 1: Ở đoạn đầu, chàng trai được giới thiệu như thế nào?

+ Câu 2: Trong bữa tiệc ban thưởng cho những người thi đỗ, quan trạng đã xin nhà vua đồ vật gi? Vì sao?

+ Câu 3: Vì sao người hàng xóm và dân làng lại xúc động, cảm phục quan trạng?

+ Câu 4: Kể tóm tắt câu chuyện.

+ Câu 5: Câu chuyện gợi cho em nhớ đến câu tục ngữ nào? Vì sao?

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

+ Câu 1: Chàng trai nhà nghèo, sống bằng nghề kiểm cũi nhưng rất thông minh, ham học.

+ Câu 2: Quan trọng xin nhà vua một cái nồi nhỏ. Vì muốn tặng cái nồi để bảo đáp một phần công ơn của người hàng xóm đã cho mình mượn nồi để ăn vét cơm cháy trong suốt mấy tháng ôn thi.

+ Câu 3: Vì quan trọng vừa thông minh, ham học lại là người có nghĩa, có tình, biết ghi nhớ công ơn của người đã từng giúp đỡ mình.

+ Câu 4: HS kể tóm tắt câu chuyện bằng lời của mình, tránh việc đọc lại cả đoạn. VD: Ngày xưa, ở một làng nọ có một chàng trai nghèo nhưng rất thông minh, ham học. Nghe tin nhà vua mở khoa thi, chàng miệt mài đèn sách đến nỗi không có thời gian đi kiếm củi, lấy tiền đong gạo. Đến bữa, chờ người hàng xóm ăn xong, chàng lại sang mượn nồi về, vét chút cơm cháy còn lại để ăn cho đỡ dài. Nhờ thế, khoa thi năm đó, chàng đỗ trạng nguyên. Thi đỗ, quan trọng chỉ xin nhà vua một cái nồi nhỏ làm quà để tạ ơn người hàng xóm. Việc làm của quan trọng khiến ai ai cũng cảm phục và xúc động. Cũng từ đó, nhân dân yêu quý gọi quan trọng là Trạng Nồi.

+ Câu 5: HS có thể nêu những câu tục ngữ khác nhau nhưng đảm bảo giải thích được lí do phù hợp. VD: “Có chí thì nên” vì chàng trai biết vượt qua hoàn cảnh nghèo khó để thi đỗ; “ăn quả nhớ người trồng cây” vì quan trọng dù đỗ đạt, thành tài nhưng cũng không quên người đã giúp đỡ mình.

- Tuỳ thuộc vào trình độ HS, thời lượng tổ chức hoạt động và nội dung cụ thể của từng bải đọc, GV có thể hướng dẫn HS tìm ý từng đoạn:

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 1