Giáo án Tiếng Việt 5 chân trời bài 4: Liên kết các câu trong đoạn văn bằng cách thay thế từ ngữ

TIẾT 2: LUYỆN TỪ VÀ CÂU 

Liên kết các câu trong đoạn văn bằng cách thay thế từ ngữ

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

- GV cho HS xem một đoạn phim để tạo không khi sôi động trước khi vào tiết học:

https://www.youtube.com/watch?v=jAUunekS10o&t=2s

 - GV giới thiệu bài học mới và ghi tên bài học: Tiết 2 – Liên kết các câu trong đoạn văn bằng cách thay thế từ ngữ.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Nhận diện liên kết câu bằng thay thế từ

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nhận diện được cách thay thế từ ngữ để liên kết các câu trong đoạn văn.

- Rút ra được ghi nhớ về cách thay thế từ ngữ để liên kết câu trong đoạn văn.

- Vận dụng kiến thức giải quyết các bài tập, câu hỏi liên quan. 

b. Cách tiến hành

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu BT1: Đọc các đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:  

a. Cây đa Ấn Độ thì liên tục bật ra những búp đỏ hồng, nhọn hoắt. Khi đủ lớn, nó xoè ra thành chiếc lá nâu rõ to, ở trong lại hiện ra cái búp đa mới nhọn hoắt, đỏ hồng,...

Theo Vân Long

b. Trời vừa ẩm lên, những đàn én đã trở về. Loài chim báo hiệu mùa xuân đang chao liệng trên nền trời trong xanh.

Theo Vũ Phước Lai

– Từ in đậm thay thế cho từ ngữ nào trong câu văn đứng trước?

– Việc thay thế đó có tác dụng gì?

+ GV tổ chức hoạt động cho HS bằng cách chia nhóm: 

•  1/2 số nhóm trong lớp làm câu a. 
•  1/2 số nhóm trong lớp làm câu b. 

+ GV mời 1 – 2 HS chữa bài trước lớp, các nhóm HS khác nhận xét, bổ sung ( nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

a. 

Từ “nó” thay cho cụm từ “cây đa ấn Độ” ở câu văn đứng trước. 

=> Tác dụng: liên kết câu văn đứng sau với câu đứng trước và tránh được việc lặp lại từ. 

b. 

“Loài chim báo hiệu mùa xuân” thay cho cụm từ “những đàn én” ở câu văn đứng trước. 

=> Tác dụng: liên kết câu văn đứng sau với câu đứng trước giúp cho việc diễn đạt uyển chuyển, tránh lặp lại từ. 

- GV chiếu phần ghi nhớ lên màn hình: 

• Để liên kết các câu trong đoạn văn, ta có thể dùng đại từ hoặc từ ngữ đồng nghĩa thay thế cho từ ngữ đã dùng ở câu đứng trước. 

• Thay thế từ ngữ để liên kết các câu giúp tránh lặp từ nhiều lần. 

- GV yêu cầu HS đọc kĩ phần ghi nhớ. 

Hoạt động 2: Thực hành 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Vận dụng kiến thức giải quyết các bài tập, câu hỏi liên quan. 

b. Cách tiến hành

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu BT 2: Tìm các từ ngữ dùng để thay thế cho từ in đậm trong đoạn văn sau và cho biết tác dụng của chúng:

Gà trống thức dậy, cất tiếng dõng dạc xé màn sương mỏng, đánh thức những tia nắng ban mai. Sứ giả của bình minh kêu vang: "Ò... ó... o....." và oai vệ đập cánh. Trời chưa sáng rõ nhưng anh chàng biết ở góc vườn kia, lũ vịt con vừa dậy. Còn góc vườn này, chị mái mơ đang chuẩn bị dẫn đàn con đi tìm mồi. Một ngày mới rộn ràng đang bắt đầu.

Khôi Nguyên Thảo

+ GV mời 1 – 2 HS chữa bài trước lớp, các nhóm HS khác nhận xét, bổ sung ( nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

a. Từ “Gà trống” được thay thế bằng cụm từ “Sứ giả của bình minh” ở câu (2) và bằng cụm từ “anh chàng” ở câu (3). 

b. Tác dụng: Liên kết ba câu với nhau, tránh lặp từ, giúp cho việc miêu tả chú gà trống trở nên sinh động hơn.

- GV giao nhiệm vụ cho HS thực hiện BT3: Thực hiện yêu cầu: 

.....................

- HS xem phim.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài mới.

- HS đọc yêu cầu của BT.

- HS làm theo hướng dẫn của GV. 

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS chú ý lên màn hình. 

- HS đọc kĩ phần ghi nhớ. 

- HS đọc yêu cầu của BT. 

- HS trả lời và viết vào VBT. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS đọc nhiệm vụ BT. 

.....................