Giáo án Tiếng Việt 5 chân trời bài 5: Từ đa nghĩa

TIẾT 3: LUYỆN TỪ VÀ CÂU 

Từ đa nghĩa

Hoạt động 1: Hình thành khái niệm về từ đa nghĩa

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- HS nắm được khái niệm về từ đa nghĩa.

- HS vận dung kiến thức vào những bài tập hoặc câu hỏi có liên quan.

b. Tổ chức thực hiện

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu BT1: Đọc nghĩa của từ “mũi” và thực hiện yêu cầu: 

a. Từ “mũi” được trình bày mấy nghĩa? Đó là những nghĩa nào? 

b. Nghĩa nào của từ “mũi" được trình bày đầu tiên?

c. Các nghĩa 2 và 3 có điểm nào giống với nghĩa 1?

+ GV tổ chức cho HS thảo luận, thống nhất kết quả trong nhóm nhỏ.

+ GV mời 1 – 2 HS chữa bài trước lớp, các nhóm HS khác nhận xét, bổ sung ( nếu có).

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

1. Từ “mũi” được trình bày ba nghĩa: 

• Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi.
• Bộ phận có đầu nhọn, nhô ra phía trước của một số vật.
• Mỏm đất nhô ra biển.

b. Nghĩa chỉ “bộ phận nhô lên ở giữa mặt người và động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi” được trình bày đầu tiên.

c. Nghĩa 2 và 3 giống nghĩa 1 ở chỗ đều có ý “nhô ra phía trước”.)

+ GV tổ chức cho HS rút ra những điều cần ghi nhớ về từ đa nghĩa:

• Từ đa nghĩa là từ có hai nghĩa trở lên, trong đó có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. 

• Giữa các nghĩa của từ đa nghĩa có mối liên quan với nhau. 

+ GV mời 1 – 2 HS nhắc lại ghi nhớ.

Hoạt động 2: Phân biệt các nghĩa của từ đa nghĩa 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- HS nắm được khái niệm về từ đa nghĩa. 

- HS biết cách phân biệt nghĩa của từ đa nghĩa.

b. Tổ chức thực hiện

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu BT2: Đọc các đoạn thơ sau và cho biết từ in đậm trong mỗi đoạn thơ được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển 

+ GV tổ chức cho HS hoạt động nhóm, quan sát các đoạn thơ.

+ GV tổ chức cho HS chơi trò chơi Chuyền hoa để chữa bài tập.

+ GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: GV gợi ý cho HS:

a. Từ “cửa” trong đoạn thơ thứ nhất được dùng với nghĩa gốc, trong đoạn thơ thứ hai, thứ ba được dùng với nghĩa chuyển.

b. Từ “ngọn” trong đoạn thơ thứ nhất và thứ ba được dùng với nghĩa chuyển, trong đoạn thơ thứ hai được dùng với nghĩa gốc.)

- GV nhận xét, đánh giá hoạt động của HS. 

Hoạt động 3: Đặt câu với từ đa nghĩa

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- HS nắm được khái niệm về từ đa nghĩa.

- HS biết cách thêm từ ngữ để tạo thành câu.

b. Tổ chức thực hiện

- HS đọc yêu cầu của BT.

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS đọc ghi nhớ.

- HS nhắc lại ghi nhớ.

- HS đọc nhiệm vụ BT. 

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS chơi trò chơi.

- HS lắng nghe, tiếp thu và sửa bài vào vở.

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS đọc nhiệm vụ BT.