Giáo án Tiếng Việt 5 chân trời bài 8: Sự sụp đổ của chế độ a-pác-thai

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

- GV cho HS xem hình ảnh Nen-xơn Man-đê-la sau đây:

- GV yêu cầu HS làm việc và thảo luận nhóm đôi: Chia sẻ với bạn về một quốc gia ở châu Phi mà em biết.

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS: 

Ai Cập nổi tiếng với nền văn minh cổ đại rực rỡ và có nhiều cảnh đẹp. Đây là nước đông dân thứ hai ở Châu Phi;...

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa SGK tr114, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc:

Bài đọc “Sự sụp đổ của chế độ a-pác-thai” nói về nạn phân biệt chủng tộc ở Nam Phi, những hậu quả của nạn này và sự đấu tranh của người da đen. Sự kiên trì đấu tranh đã thành công, nạn phân biệt chủng tộc bị xóa sổ.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Cách tiến hành

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Giọng đọc rõ ràng, rành mạch, nhấn giọng ở những từ ngữ chỉ thông tin quan trọng,...  

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ và luyện đọc một số câu dài:

+ Luyện đọc một số từ ngữ khó: a-pác-thai, Nen-xơn Man-đê-la,...  

+ Luyện đọc một số câu dài: 

• Ở nước này,/ người da trắng chỉ chiếm 1/5 dân số,/ nhưng lại nắm gần 9/10 đất trồng trọt,/ 3/4 tổng thu nhập/ và toàn bộ hầm mỏ,/ xí nghiệp,/ ngân hàng,…//; 

• Họ phải sống,/ chữa bệnh,/ đi học ở những khu riêng/ và không được hưởng tự do,/ dân chủ.//; 

• Cuộc đấu tranh dũng cảm/ và bền bỉ của họ/ được sự ủng hộ của những người yêu chuộng tự do/ và công lí trên toàn thế giới,/ cuối cùng đã giành được thắng lợi.//;...

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng, luyện đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành ba đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “tên gọi a-pác-thai”.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “dân chủ”. 

+ Đoạn 3: Còn lại.

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để thuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Luyện đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ Chế độ phân biệt chủng tộc: chế độ đối xử bất công với người da đen nói riêng và da màu nói chung. 

+ Công lý: lẽ phải, phù hợp với đạo lí và lợi ích chung của xã hội.

+ Sắc lệnh: văn bản do người đứng đầu Nhà nước ban hành, có giá trị như luật. 

+ Tổng tuyển cử: cuộc bỏ phiếu trên toàn quốc để bầu ra cơ quan quyền lực cao nhất của một nước. 

+ Đa sắc tộc: nhiều chủng tộc.  

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu 1: Dưới chế độ a-pác-thai, cuộc sống của người da trắng và người da đen có gì khác nhau?

+ Câu 2: Người da đen đã làm gì để chính quyền Nam Phi huỷ bỏ sắc lệnh phân biệt chủng tộc?

+ Câu 3: Vì sao những người yêu chuộng tự do và công lí trên toàn thế giới ủng hộ cuộc đấu tranh của người da đen?

+ Câu 4: Giới thiệu 2 – 3 câu về vị Tổng thống được bầu trong cuộc tổng tuyển cử ngày 27 tháng 4 năm 1994.

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: Người da trắng: chỉ chiếm 1/5 dân số, nhưng lại nắm gần 9/10 đất trồng trọt, 3/4 tổng thu nhập và toàn bộ hầm mỏ, xí nghiệp, ngân hàng,...; Người da đen: phải làm những công việc nặng nhọc nhưng lương chỉ bằng 1/7 hay 1/10 lương của công nhân da trắng. Họ phải sống, chữa bệnh, đi học ở những khu riêng và không được hưởng tự do, dân chủ. 

+ Câu 2: Để xoá bỏ chế độ phân biệt chủng tộc, người da đen đã dũng cảm đứng lên và bền bỉ đấu tranh để đòi lại quyền bình đẳng.

+ Câu 3: HS trả lời theo suy nghĩ, cảm nhận riêng, VD: Vì a-pác-thai là chế độ phân biệt chủng tộc xấu xa, tạo nên sự bất bình trong xã hội. Cần phải xoá bỏ chế độ này để mọi người không phân biệt màu da và đều được hưởng quyền bình đẳng.

+ Câu 4: HS trả lời theo suy nghĩ, cảm nhận riêng. VD: Nen-xơn Man-đê-la là một luật sư da đen. Ông từng bị giam cầm suốt 27 năm vì đấu tranh chống chế độ a-pác-thai. Ông được tin tưởng bầu làm Tổng thống;...

* Lưu ý: Tuỳ thuộc vào trình độ HS, thời lượng tổ chức hoạt động và nội dung cụ thể của từng bài đọc, GV có thể hướng dẫn HS tìm ý từng đoạn: 

.....................

- HS xem tranh. 

- HS làm việc nhóm đôi. 

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe. 

- HS chú ý lắng nghe. 

- HS quan sát tranh minh họa, lắng nghe và tiếp thu. 

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS luyện đọc theo nhóm. 

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó. 

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi.

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

.....................