Giáo án Tiếng Việt 5 chân trời bài 5: Những con hạc giấy

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

- GV cho HS xem hình ảnh về đài tưởng niệm Sen-ba-zu-ru sau đây:

- HS thảo làm việc nhóm đôi và thảo luận: Chia sẻ với bạn về một nhân vật có ý chí, nghị lực mà em biết.

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS: 

Mạc Đĩnh Chi tuy sinh ra trong nghèo khó nhưng lại vô cùng hiếu học, nhờ tài năng, lòng yêu nước, thương dân Mạc Đĩnh Chi đã làm được nhiều việc có ích cho đất nước,...

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa SGK tr102, dẫn dắt và giới thiệu bài đọc:

Đây là tranh vẽ bạn Xa-da-cô Xa-xa-ki đang bị ốm nặng. Để tìm hiểu xem vì sao khi ốm Xa-da-cô gấp những con sếu để làm gì? Chúng ta cùng đọc và tìm hiểu bài đọc “Những con hạc giấy” nhé!

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của nhân vật. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Cách tiến hành

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Đọc  giọng nhẹ nhàng, chậm rãi, trìu mến; nhấn giọng ở những từ ngữ nói về tội ác của chiến tranh và khát vọng sống;... 

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ và luyện đọc một số câu thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật:

+ Luyện đọc một số từ ngữ khó: Hi-rô-si-ma, Na-ga-sa-ki, Xa-xa-ki Xa-đa-kô;...  

+ Luyện đọc một số câu dài, thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật: 

• Nằm trong bệnh viện/ nhẩm đếm từng ngày còn lại của đời mình,/ cô bé ngây thơ tin vào một truyền thuyết nói rằng/ nếu gấp đủ một nghìn con hạc bằng giấy treo quanh phòng,/ em sẽ khỏi bệnh.//; 

• Trên đỉnh đài tưởng niệm cao chín mét/ là tượng một bé gái/ – mô phỏng hình ảnh Xa-đa-kô/ – giơ cao hai tay nâng một con hạc lớn/ đang dang cánh bay.//;...

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng đoạn, bài đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành ba đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “bệnh máu trắng”.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “một nghìn con hạc giấy”.

+ Đoạn 3: Còn lại.

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để thuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Luyện đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Cách tiến hành

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ Phóng xạ nguyên tử: loại chất sinh ra khi bom nguyên tử nổ, rất có hại cho sức khỏe.

+ Bệnh máu trắng: một dạng bệnh ung thư máu. 

+ Truyền thuyết: loại truyện dân gian về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử mang nhiều yếu tố thần kì. 

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu hỏi phụ: Sự kiện gì đã xảy ra vào ngày 16 tháng 7 năm 1945? Hậu quả của sự việc đó là gì?

+ Câu 1: Giới thiệu về cô bé Xa-xa-ki Xa-đa-kô

• Trước khi bị nhiễm phóng xạ.

• Sau 10 năm nhiễm phóng xạ.

+ Câu 2: Tìm những từ ngữ và hình ảnh cho thấy Xa-đa-kô bình tĩnh và hi vọng mình sẽ khỏi bệnh.

+ Câu 3: Trẻ em Nhật Bản và học sinh thành phố Hi-rô-si-ma đã làm những việc gì khi biết chuyện về Xa-đa-kô? Em có nhận xét gì về những việc làm đó? 

• Khi Xa-đa-kô nằm viện.  

• Sau khi Xa-đa-kô mất đi. 

+ Câu 4: Tóm tắt câu chuyện bằng 4 – 5 câu. 

+ Câu 5: Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của em khi đọc dòng chữ khắc dưới chân tượng đài. 

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu hỏi phụ: Ngày 16 tháng 7 năm 1945, nước Mỹ chế tạo được bom nguyên tử và quyết định ném cả hai quả bom mới chế tạo xuống thành phố Hi-rô-si-ma và Na-ga-sa-ki của Nhật Bản. Hậu quả: Tính đến cuối năm 1945, tổng số người chết vì hai quả bom và bị nhiễm phóng xạ nguyên tử đã lên đến nửa triệu.

+ Câu 1: Trước khi bị nhiễm phóng xạ: Xa-xa-ki Xa-đa-kô là một cô bé khoẻ mạnh, nhanh nhẹn; Sau 10 năm nhiễm phóng xạ: sức khoẻ của em bị giảm sút nhanh chóng, phải nằm viện để chữa trị bệnh máu trắng.

+ Câu 2: Cô bé ngây thơ tin vào một truyền thuyết nói rằng nếu gấp đủ một nghìn con hạc bằng giấy treo quanh phòng, em sẽ khỏi bệnh; em đã nén đau, miệt mài gấp hạc.

+ Câu 3: 

• Khi Xa-đa-kô nằm viện: trẻ em toàn nước Nhật đã tới tấp gửi hàng nghìn con hạc giấy đến cho Xa-đa-kô; Sau khi Xa-đa-kô mất đi: học sinh thành phố Hi-rô-si-ma đã quyên góp tiền xây một đài tưởng niệm những nạn nhân bị bom nguyên tử sát hại. 
• Ý thứ hai của câu hỏi, HS trả lời theo suy nghĩ, cảm nhận riêng. VD: Việc làm thể hiện tình cảm yêu mến, sự thông cảm, sẻ chia của các bạn nhỏ đồng thời cũng nói lên khát khao cuộc sống hoà bình cho cả thế giới, lên án chiến tranh.

+ Câu 4: Sau khi nhiễm phóng xạ nguyên tử, từ một cô bé khoẻ mạnh, nhanh nhẹn, Xa-xa-ki Xa-đa-kô đã bị bệnh máu trắng và phải nằm viện để điều trị. Cô bé tin vào một truyền thuyết cho rằng nếu gấp đủ một nghìn con hạc giấy treo quanh phòng thì em sẽ khỏi bệnh. Mặc dù đã miệt mài gấp được hơn một nghìn con hạc giấy nhưng Xa-đa-kô vẫn không qua khỏi. Xúc động trước cái chết của Xa-đa-kô, học sinh thành phố Hi-rô-si-ma đã quyên góp tiền xây một đài tưởng niệm những nạn nhân bị bom nguyên tử sát hại. 

+ Câu 5: HS trả lời theo suy nghĩ, cảm nhận riêng, VD: Những dòng chữ khắc dưới chân tượng đài thể hiện khát khao cuộc sống hoà bình và là lời lên án chiến tranh mạnh mẽ của các bạn nhỏ.

* Lưu ý: Tuỳ thuộc vào trình độ HS, thời lượng tổ chức hoạt động và nội dung cụ thể của từng bài đọc, GV có thể hướng dẫn HS tìm ý từng đoạn: 

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi phụ: 

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 1:

• Rút ra ý đoạn 1: Hoàn cảnh của Xa-đa-kô.

+ Sau khi HS trả lời câu hỏi 2:

.....................

- HS quan sát hình ảnh. 

- HS làm việc nhóm đôi. 

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe. 

- HS quan sát, tiếp thu. 

- HS quan sát tranh minh họa, lắng nghe và tiếp thu. 

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS luyện đọc theo nhóm. 

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó. 

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

.....................