Giáo án Tiếng Việt 5 chân trời bài 1: Bài văn tả người

TIẾT 4: BÀI VĂN TẢ NGƯỜI

Hoạt động 1: Nhận diện bài văn tả người

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS: 

- Nhận diện được bài văn tả người. 

- Xác định được cấu tạo của một bài văn tả người.

b. Tổ chức thực hiện:

- GV tổ chức cho HS xác định yêu cầu của BT1: Đọc bài văn sau và thực hiện yêu cầu:

Bà nội

Trong nhà, bà nội là người gần gũi với chị em tôi hơn cả.

Với chị em tôi, bà đẹp đúng như cái tên cụ nội đặt cho: Tuyết Mai. Dáng người dong dỏng, làn da trắng nên nhìn bà trẻ hơn so với tuổi bảy mươi. Mái tóc bà còn đen và rất dày, luôn được búi gọn sau gáy bằng một chiếc trâm hình bông mai trắng. Mắt bà đã có nếp nhăn nhưng ánh nhìn vẫn dịu dàng, chan chứa yêu thương.

Những ngày cuối tuần, bà luôn đóng vai “bếp trưởng”. Cả nhà tôi đứng xung quanh, tíu tít phụ bà rửa rau, sắp bát,... Đôi tay bà thoăn thoắt, vừa nấu vừa chỉ cho mẹ và tôi cách làm thế nào để có nồi nước dùng trong, làm sao để tỉa được quả ớt thành bông hoa có năm cánh cong cong.

Tối tối, trước khi đi ngủ, bà thường kể chuyện cho hai chị em tôi nghe. Qua giọng kể ấm áp của bà, thế giới của cô Tấm, bà tiên, ông bụt,... trở nên thật hấp dẫn.

Tuổi thơ của chúng tôi thật ngọt ngào và nhiều màu sắc vì luôn có bà ở bên. Có lẽ, những món ăn và câu chuyện của bà sẽ theo chị em đến sau này.

a. Bài văn tả ai?

b. Xác định các đoạn văn và nội dung của mỗi đoạn:

c. Mỗi đoạn văn đã xác định ở bài tập b thuộc phần nào của bài văn tả người?

d. Ở phần thân bài, tác giả chọn tả những đặc điểm và hoạt động nào của bà? Theo em, lựa chọn ấy có phù hợp không? Vì sao?

- GV tổ chức cho HS đọc bài văn “Bà nội”, trao đổi trong nhóm nhỏ.

- GV tổ chức cho HS hoàn thành sơ đồ tư duy vào VBT (có thể sử dụng Phiếu học tập để hỗ trợ học sinh học nhóm).

- GV mời 1 – 2 nhóm HS chia sẻ kết quả trước lớp, các nhóm HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

a. Bài văn tả bà nội. 

b. Bài văn có 5 đoạn:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “hơn cả”.

• Giới thiệu bà nội.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “yêu thương”.

• Tả đặc điểm nổi bật về vóc dáng của bà.

+ Đoạn 3: Tiếp theo đến “cong cong”. 

• Tả hoạt động nấu ăn của bà.

+ Đoạn 4: Tiếp theo đến “thật hấp dẫn”. 

• Tả sự gắn bó của bà với các cháu.

+ Đoạn 5: Còn lại. 

• Bày tỏ suy nghĩ, tình cảm của các cháu với bà.

c. Mỗi đoạn thuộc các phần của bài văn:

+ Mở bài: Đoạn 1.

+ Thân bài: Đoạn 2, đoạn 3 và đoạn 4.

+ Kết bài: Đoạn 5.

d. Ở phần thân bài, tác giả chọn tả:

+ Về vóc dáng: dáng người, làn da, mái tóc, đôi mắt 

• Chọn tả những đặc điểm hình dáng tiêu biểu, giúp người đọc hình dung rõ nét về bà.

+ Về hoạt động: nấu ăn, kể chuyện cho các cháu 

• Chọn tả những hoạt động quen thuộc, thể hiện mối quan hệ gắn bó giữa bà và những người trong gia đình.

- GV tổ chức cho HS rút ra những điều cần ghi nhớ về bài văn tả người: Bài văn tả người thường gồm ba phần:

.................

- HS xác định yêu cầu BT.

- HS hoạt động nhóm.

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS chia sẻ kết quả.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS rút ra ghi nhớ.

.................