Giáo án Tiếng Việt 5 cánh diều bài 1: Thư gửi các học sinh

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Cách tiến hành

- GV trình chiếu cho HS xem một đoạn video ngắn:

https://www.youtube.com/watch?v=MstygkP_XoI

- GV yêu HS làm việc theo nhóm đôi và thảo luận: Hãy trình bày những cảm nhận của em trong ngày đầu tựu trường?

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS. 

- GV dẫn dắt và giới thiệu bài đọc: 

Trong bài học đầu tiên của chương trình Tiếng Việt lớp 5 Cánh diều chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về bài đọc Thư gửi các học sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là niềm mong mỏi Bác gửi đến các cháu học sinh thế hệ tương lai của đất nước. Vậy Bác gửi gắm điều gì đến các cháu thì hãy cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay nhé!

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của nhân vật. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Đọc diễn cảm những câu thể hiện tình cảm yêu thương, thái độ trìu mến, lòng tin tưởng của Bác Hồ dành cho thiếu nhi. Giọng đọc thong thả, ấm áp; nhấn giọng ở những từ ngữ thể hiện tình cảm thân ái, trìu mến, thiết tha, lời khuyên và sự tin tưởng của Bác Hồ với các em HS. 

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ và luyện đọc một số câu thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật:

+ Luyện đọc một số từ khó: chuyển biến, tựu trường,… 

+ Luyện đọc một số câu thể hiện cảm xúc, suy nghĩ của Bác Hồ: 

• Các em hết thảy đều vui vẻ/ vì sau mấy tháng giời nghỉ học,/ sau bao nhiêu cuộc chuyển biến khác thường,/ các em lại được gặp thầy gặp bạn.//; 

• Sau 80 năm giời nô lệ/ làm cho nước nhà bị yếu hèn,/ ngày nay/ chúng ta cần phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng ta,/ làm sao cho chúng ta/ theo kịp các nước khác trên hoàn cầu.//;… 

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng đoạn, bài đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài đọc có thể chia thành hai đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “Vậy các em nghĩ sao?[…]”.

+ Đoạn 2: Còn lại.

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để tuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Luyện đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ kiến thiết: xây dựng 

+ cường quốc năm châu: nước giàu mạnh trên thế giới 

+ bao nhiêu cuộc chuyển biến khác thường: ý nói những sự kiện lớn từ giữa năm 1945 đến trước ngày khai giảng, nổi bật là công cuộc Cách mạng tháng Tám và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

+ 80 năm giời nô lệ: 80 năm nước ta bị thực dân Pháp đô hộ. 

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu 1: Ngày khai trường năm 1945 có gì đặc biệt so với những ngày khai trường khác? 

+ Câu 2: Vì sao tất cả học sinh đều vui mừng trong ngày khai trường đặc biệt đó? 

+ Câu 3: Những câu nào trong bức thư nói lên sự trông mong, chờ đợi của đất nước ở thế hệ trẻ? 

+ Câu 4: Bức thư thể hiện tình cảm và sự tin cậy của Bác Hồ đối với thế hệ trẻ như thế nào? 

+ Câu 5: Học sinh cần làm gì để thực hiện lời căn dặn của Bác Hồ? 

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: Ngày khai trường năm 1945 đặc biệt hơn so với những ngày khai trường khác vì đây là ngày khai trường đầu tiên ở nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

+ Câu 2: Tất cả học sinh đều vui mừng trong ngày khai trường đặc biệt đó vì

• Được gặp lại thầy, gặp bạn sau mấy tháng nghỉ học, sau nhiều cuộc chuyển biến khác thường.

• Được tiếp nhận một nền giáo dục hoàn toàn Việt Nam.

+ Câu 3: Những câu trong bức thư nói lên sự trông mong, chờ đợi của đất nước ở thế hệ trẻ

• “Trong công cuộc kiến thiết đó, nước nhà trông mong chờ đợi ở các em rất nhiều.”

• “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em,…”

+ Câu 4: Trong bức thư này, bằng tình cảm ruột thịt, coi mình như người anh lớn, Bác Hồ ân cần khuyên bảo, căn dặn và khích lệ học sinh phải cố gắng tu dưỡng đạo đức, chăm chỉ học hành với mục đích sau này đưa đất nước phát triển, sánh vai với cường quốc năm châu. Đặc biệt, Bác đã đặt niềm tin và hy vọng rất lớn vào khả năng và vai trò to lớn của các em học sinh trong công cuộc kiến thiết nước nhà.

+ Câu 5: Để xứng đáng với sự hi sinh của đồng bào, sự trông cậy của nước nhà và thực hiện lời căn dặn của Bác Hồ học sinh cần:

• Luôn làm những điều tốt đẹp

• Không ngừng trau dồi kiến thức bản thân

• Rèn luyện toàn diện: đức, trí, thể, mỹ

• Tham gia các hoạt động tình nguyện

Hoạt động 3: Luyện đọc lại

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nhắc lại được nội dung, ý nghĩa bài đọc; xác định được giọng đọc của nhân vật. 

- Luyện đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

- HS xem video. 

- HS làm việc nhóm đôi. 

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe. 

- HS quan sát, tiếp thu. 

- HS lắng nghe và tiếp thu. 

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS luyện đọc theo nhóm. 

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó.  

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.