Giáo án Tiếng Việt 5 cánh diều bài 16: Bài ca Trái Đất

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS từng bước làm quen với bài học.

b. Tổ chức thực hiện 

- GV cho HS xem tranh dưới đây:

- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm đôi và thảo luận: Hai bức tranh vẽ cảnh gì? Cảnh đó có ý nghĩa gì? 

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm đôi trình bày ý kiến trước lớp. Các HS khác lắng nghe, nêu câu hỏi (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và khích lệ HS:

+ Hình 1: Bức tranh vẽ trẻ em có màu da khác nhau nắm tay nhau xung quanh quả địa cầu thể hiện tình yêu Trái Đất, đoàn kết, cùng nhau bảo vệ Trái Đất. 

+ Hình 2: Bức tranh vẽ những bông hoa đẹp có màu sắc khác nhau dưới ánh Mặt Trời, thể hiện những vẻ đẹp đa dạng. 

- GV dẫn dắt và giới thiệu bài đọc: Trái Đất là ngôi nhà chung của loài người. Để bảo vệ ngôi nhà chung ấy, mọi người không phân biệt dân tộc, màu da, cần đoàn kết, chống chiến tranh, bảo vệ hòa bình. Hôm nay, cô (thầy) cùng các em đọc bài thơ Bài ca Trái Đất – một tác phẩm đặc sắc của nhà thơ Định Hải để tìm hiểu thông điệp về hòa bình đầy ý nghĩa nhé! 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc các từ ngữ khó, luyện cách ngắt nghỉ một số câu thơ. 

- Tự luyện đọc theo hướng dẫn. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu: Đọc toàn bài thơ với giọng vui tươi, hứng khởi và thể hiện được tình cảm yêu mến; chú ý ngắt nghỉ hơi ở cuối các dòng thơ để liền mạch và không bị ngắt quãng; nhấn giọng và gây ấn tượng ở những từ ngữ quan trọng.

- GV hướng dẫn HS đọc, đọc một số từ khó và hướng dẫn cách ngắt nghỉ một số câu thơ:

+ Luyện đọc một số từ ngữ khó: vờn sóng biển, thắm sắc, cười ran, trời xanh, trái đất quay, bạn trẻ năm châu, đẫm hương thơm,…  

+ Luyện đọc một số câu thơ: 

Trái đất này/ là của chúng mình

Quả bóng xanh/ bay giữa trời xanh

Bồ câu ơi, tiếng chim gì thương miền

Hải âu ơi, cánh chim vờn sóng biển 

Cùng bay nào, cho trái đất quay!

Cùng bay nào, cho trái đất quay!...

+ Đọc nhấn giọng vào những hình ảnh thơ lặp lại, thể hiện mong ước của các bạn nhỏ về một thế giới hoà bình, đoàn kết: Bồ câu ơi, tiếng chim gù thương mến/ Hải âu ơi, cánh chim vờn sóng biển/ Màu hoa nào cũng quý, cũng thơm/ Màu hoa nào cũng quý, cũng thơm ...

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng, luyện đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài thơ có thể chia thành ba đoạn để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “cho Trái Đấy quay!”. 

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “cũng quý, cũng thơm!”. 

+ Đoạn 3: Còn lại. 

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để thuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV hướng dẫn HS đọc mục giải nghĩa SGK tr.75:

+ Năm châu: châu Á, châu Âu, châu Phi, châu Mỹ, châu Đại Dương.

+ Khói hình nấm: cột khỏi giống hình cây nấm khổng lồ, sinh ra sau vụ nổ bom H, bom A.

+ Bom H: bom khinh khí, có sức sát thương và phá hoại lớn hơn bom nguyên tử. 

+ Bom A: tên gọi khác của bom nguyên tử.

+ Hành tinh: thiên thể không tự phát ra ánh sáng, quay xung quanh Mặt Trời hoặc một ngôi sai. 

- GV giao nhiệm vụ cho HS đọc thầm bài đọc, thảo luận nhóm 4 người theo các câu hỏi tìm hiểu bài. HS trả lời từng câu hỏi bằng trò chơi Phỏng vấn:

+ Câu 1: Qua những hình ảnh ở khổ thơ 1, em hình dung Trái Đất đẹp như thế nào?  

+ Câu 2: Tìm những hình ảnh ở khổ thơ 2 khăng định sự bình đẳng và tình hữu nghị giữa các dân tộc. 

+ Câu 3: Em hiểu khổ thơ cuối bài muốn nói điều gì? 

+ Câu 4: Chủ đề của bài thơ là gì? 

* Học thuộc lòng 2 khổ thơ đầu. 

- GV yêu cầu HS thực hiện trò chơi: Mỗi nhóm cử 1 đại diện tham gia. Đại diện nhóm 1 đóng vai phóng viên, phỏng vấn đại diện nhóm 2. Nhóm 2 trả lời cho tới khi kết thúc câu hỏi.

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: Trái Đất giống như quả bóng xanh bay giữa trời xanh, có tiếng chim bồ câu và những cánh chim hải âu vờn trên sóng biển.   

+ Câu 2: “Vàng, trắng, đen,… dù da khác màu” đều “là nụ, là hoa của đất”; “Màu hoa nào cũng quý, cũng thơm!”. Ý nói: Các dân tộc dù khác nhau màu da, tiếng nói nhưng đều bình đẳng, đáng quý, đáng yêu. 

+ Câu 3: Khổ thơ khẳng định bom nguyên tử, hạt nhân là tai họa cho mọi người và cho Trái Đất. Hãy chống lại chiến tranh để giữ cho Trái Đất bình yên, tươi đẹp mãi. Đó là trách nhiệm của tất cả chúng ta. 

+ Câu 4: 

........................

- HS quan sát tranh. 

- HS làm việc nhóm đôi. 

- HS trình bày ý kiến trước lớp, các HS khác lắng nghe. 

- HS quan sát, tiếp thu. 

- HS lắng nghe GV giới thiệu bài đọc. 

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS luyện đọc theo nhóm.

- HS đọc mục giải nghĩa. 

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi. 

- HS lắng nghe GV hướng dẫn. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

........................