Giáo án Tiếng Việt 5 cánh diều bài 4: Tục ngữ về ý chí, nghị lực

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS và từng bước làm quen bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc YCCĐ của bài.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ và đọc câu thể hiện cảm xúc của nhân vật. 

- Đọc được bài đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Giọng đọc nhịp nhàng, rõ ràng, dứt khoát; nhấn giọng ở những từ ngữ ở cuối câu, ngắt nghỉ câu hợp lý

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ, luyện đọc một số câu dài:

+ Luyện đọc một số từ khó: sóng cả, nói ngả, nói nghiêng…

+ Luyện đọc câu dài: Ngọc kia/ chuốt mãi cùng tròn,/ Sắt kia mài mãi/ cũng còn nên kim.//

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng, bài đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp.  

Hoạt động 2: Đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ miệt mài: chăm chỉ bền bỉ để thực hiện một công việc. 

+ keo: một lần đấu sức. 

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi dưới đây:

+ Câu 1. Dựa theo nội dung, xếp các câu tục ngữ trên vào nhóm phù hợp: 

a) Khẳng định một lẽ phải: Có ý chí thì nhất định thành công. 

b) Khuyên mọi người quyết tâm theo đuổi mục tiêu đã chọn. 

c) Khuyên mọi người không nản long khi gặp khó khăn.  

+ Câu 2. Từ bài tập 1, em hiểu tục ngữ thường có nội dung như thế nào?

+ Câu 3. Em có nhận xét gì về đặc điểm hình thức của các câu tục ngữ trong bài đọc?

a) Ngắn gọn 

b) Giàu hình ảnh 

c) Có vần điệu 

d) Là câu thơ

+ Câu 4. Câu tục ngữ nào trong bài đọc để lại cho em ấn tượng đặc biệt nhất? Vì sao?  

+ Câu 5. Nếu muốn tự khuyên mình kiên trì học tập, em sẽ dùng câu tục ngữ nào? Vì sao? 

- GV mời 1 – 2 HS trả lời câu hỏi, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Câu 1: 

a) 1.; 2.; 4.; 5.; 10.

b) 9. 

c) 3.; 6.; 7.; 8.

+ Câu 2: Tục ngữ thường nêu những kinh nghiệm được nhân dân tích lũy trong cuộc sống; từ đó, cho ta những lời khuyên về cách sống, cách ứng xử đúng đắn. 

+ Câu 3: HS nói theo suy nghĩ cá nhân. VD: Tục ngữ khẳng định một lẽ phải. / Tục ngữ khuyên ta những điều tốt đẹp. / Tục ngữ khuyên ta sống tốt hơn. /

* GV giới thiệu thêm: Tục ngữ không phải là câu thơ. Câu thơ là sản phẩm lời nói có vần điệu, do một người nào đó tạo ra. Tuy nội dung của câu thơ có thể là một lời khẳng định hoặc khuyên, nhưng thơ thiên về biểu hiện cảm xúc. Còn tục ngữ được coi là sản phẩm chung của cả xã hội (mặc dù có thể lúc đầu do một người nào đó tạo ra); nội dung của tục ngữ là những kinh nghiệm sống, tri thức thực tiễn hoặc là lời khuyên về cách sống đúng đắn…; nội dung của tục ngữ thiên về lí trí. Một số câu tục ngữ có hình thức giống câu thơ, nhưng phần lớn tục ngữ có hình thức không giống câu thơ.

+ Câu 4: HS nói theo suy nghĩ cá nhân. VD: Em thích câu tục ngữ Có công mài sắt, có ngày nên kim, vì em đã được đọc câu chuyện cùng tên. Câu chuyện đó đã giúp em nỗ lực hơn trong học tập. / Em thích nhất câu tục ngữ Thất bại là mẹ thành công, vì câu tục ngữ này giúp em vượt qua những chán nản mỗi khi không thành công. / ...

+ Câu 5: HS tự chọn một câu tục ngữ và giải thích sự lựa chọn của mình. VD: Em sẽ dùng câu tục ngữ Luyện mãi thành tài, miệt mài tất giỏi, vì câu tục ngữ này giúp em tự tin học tập và rèn luyện. / Em sẽ dùng câu tục ngữ Lửa thử vàng, gian nan thử sức, vì câu tục ngữ này giúp em mạnh mẽ hơn, quyết tâm vượt qua thách thức để khẳng định bản thân. / ...

Hoạt động 3: Đọc nâng cao

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nhắc lại được nội dung, ý nghĩa bài đọc; xác định được giọng đọc của nhân vật. 

- Luyện đọc trong nhóm và trước lớp. 

b. Tổ chức thực hiện

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài mới.

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV. 

- HS luyện đọc theo nhóm. 

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó.  

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe, tiếp thu.