Giáo án Tiếng Việt 5 cánh diều bài 12: Bay trên mái nhà của mẹ

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS và từng bước làm quen bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV tổ chức cho HS xem tranh minh họa cho bài đọc:

- GV đặt câu hỏi cho HS: Em hãy mô tả bức tranh đang nói về điều gì? 

- GV nhận xét, gợi ý: Trong tranh là hình ảnh những chiếc máy bay đang bay trên bầu trời. Hình ảnh chiếc máy bay sẽ bay qua các miền đất trên Tổ quốc đồng thời hình ảnh chiếc máy bay ấy cũng là biểu tượng của hòa bình.  

- GV dẫn dắt, giới thiệu vào bài mới: Mở đầu chủ điểm Người công dân, các em đã được học vở kịch Người công dân số Một. Vở kịch ca ngợi người công dân số Một. Vở kịch ca ngợi người công dân trẻ tuổi Nguyễn Tất Thành (tức là Bác Hồ) quyết tâm đi tìm đường cứu nước, cứu dân. Ở bài đọc tiếp theo, các em được học về tấm gương chí công vô tư của một vị quan đầu triều Trần là Thái sư Trần Thủ Độ. Bài thơ các em học hôm nay nói về những con người bình thường đang ngày đêm lao động quên mình, góp phần xây dựng quê hương, đất nước.  

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ câu thơ. 

- Tự luyện đọc theo hướng dẫn. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc mẫu cho HS nghe: Đọc diễn cảm, giọng đọc hào hứng, sôi nổi, thiết tha, phù hợp với nội dung bài thơ. 

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ và luyện đọc một số câu thơ:

+ Luyện đọc một số từ khó: đốm lửa chăn bò, cỏ triền đê,… 

+ Luyện đọc một số câu thơ: 

Con đã bay qua nhiều miền đất lạ /

Đỏ Tây Nguyên / hay xanh biếc Biên Hoà /

Giàn khoan đứng giữa / mịt mù sóng biển /

Những bãi bờ / dâng ráng đỏ phù sa. //

Trong giấc mơ, / con chuồn chuồn bằng thép /

Bay cao hơn cánh diều giấy tuổi thơ /

Mùi rơm rạ / cứ bồn chồn dưới cánh /

Vì sao xa như đốm lửa chăn bò. //

Đã cùng con / canh trời một thuở /

Cánh chim xa nhớ / tổ lại quay về / 

Giờ con bay trên mái nhà của mẹ /

Hoa mướp vàng, / xoan tím, / cỏ triền đê. //

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng, luyện đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài thơ có thể chia thành bốn đoạn tương ứng cho mỗi lần xuống dòng để luyện đọc và tìm ý:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “ráng đỏ phù sa”. 

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “đốm lửa chăn bò”. 

+ Đoạn 3: Tiếp theo đến “cỏ triền đê”. 

+ Đoạn 4: Phần còn lại.  

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để thuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

- GV tổ chức cho HS luyện đọc như đã hướng dẫn ở các bài trước.

Hoạt động 2: Đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải nghĩa được một số từ khó. 

- Đọc thầm lại bài đọc và trả lời các câu hỏi liên quan đến bài đọc. 

- Nắm được nội dung, ý nghĩa của bài đọc. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ ráng đỏ phù sa: những mảnh đất đã được nhuốm màu đỏ phù sa màu mỡ. 

+ đốm lửa chăn bò: đốm lửa mà trẻ chăn bò đốt trên bãi thả để sưởi ấm hoặc nướng khoai, sắn, cá, tôm,... 

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi:

+ Câu 1: Những từ ngữ, hình ảnh nào cho biết bài thơ là lời của một phi công? 

+ Câu 2: Tìm những hình ảnh đẹp về bầu trời và quê hương, đất nước trong bài thơ. Em thích hình ảnh nào? Vì sao? 

+ Câu 3: Qua các từ ngữ “canh trời”, “cánh bay của hòa bình”, em hiểu người phi công trong bài thơ đã và đang làm gì cho quê hương, đất nước? 

+ Câu 4: Vì sao có thể nói mỗi khổ thơ đều thể hiện sâu sắc tình yêu quê hương, đất nước? 

- GV giao nhiệm vụ cho HS đọc thầm bài đọc, thảo luận nhóm theo các câu hỏi tìm hiểu bài. 

- GV nhận xét và gợi ý:

+ Câu 1: Tên bài thơ Bay trên mái nhà của mẹ và các từ ngữ, hình ảnh như: con chuồn chuồn bằng thép, dưới cánh, canh trời, cánh chim xa, những cánh bay cho biết bài thơ là lời của một phi công. 

+ Câu 2: HS có thể nêu những hình ảnh khác nhau: Giàn khoan đứng giữa mịt mù sóng biển / Những bãi bờ dâng ráng đỏ phù sa. Trong giấc mơ, con chuồn chuồn bằng thép / … HS chọn hình ảnh mình thích và nêu lí do vì sao? 

+ Câu 3: Người phi công từng cùng “con chuồn chuồn bằng sắt” “canh trời” (bảo vệ Tổ quốc); nay lại ngồi sau tay lái điều khiển “những cánh bay hòa bình mải miết” (xây dựng đất nước). 

+ Câu 4: 

Khổ 1: 

...................

- HS xem tranh.

- HS đọc câu hỏi. 

- HS chú ý lắng nghe. 

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài mới.

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo. 

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV.

- HS luyện đọc theo nhóm. 

- HS đọc bài.

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó. 

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi.

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

...................