Giáo án Tiếng Việt 5 cánh diều bài 11: Hội xuân vùng cao

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu

- Tạo tâm thế hứng thú cho HS và từng bước làm quen bài học.

b. Tổ chức thực hiện

- GV cho HS khởi động bằng hoạt động: Cho HS xem video Độc đáo lễ hội Gầu tào của đồng bào dân tộc Mông Hoàng Su Phì – Ngày 3/9/2022:

https://www.youtube.com/watch?v=f28PoIkor-I  

- GV giới thiệu, dẫn dắt vào bài mới: Việt Nam có rất nhiều lễ hội truyền thống được diễn ra quanh năm, mang nhiều nét văn hóa đặc trưng của địa phương và các dân tộc. Ngày hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một lễ hội vô cùng độc đáo qua bài thơ Hội xuân vùng cao. 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Lắng nghe GV đọc mẫu, hướng dẫn đọc, luyện đọc từ khó, luyện cách ngắt nghỉ câu thơ. 

- Tự luyện đọc theo hướng dẫn. 

b. Tổ chức thực hiện

- GV đọc bài thơ Hội xuân vùng cao, giọng đọc vui tươi, phấn khởi; chú ý ngắt hơi cuối dòng thơ hợp lí để các dòng thơ liền mạch về nghĩa không bị ngắt quãng; nhấn giọng, gây ấn tượng ở những từ quan trọng.  

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó, hướng dẫn cách ngắt nghỉ câu thơ:

+ Luyện đọc một số từ khó: xúng xính, náo nức, thoăn thoắt,…   

+ Luyện đọc một số câu thơ: 

Thoăn thoắt anh cày, / chị cấy /

Điệu Then, / đàn tính ngất ngây /

Chúng em tung còn, / đẩy gậy /

Ríu rít như chim gọi bầy. //

Người Nùng, / người Dao, / Sán Chỉ /

Cùng hân hoan hội xuống đồng /

Kéo co, / chơi đu, / hát lượn /

Hò reo ấm cả nắng hồng. //

- GV tổ chức cho HS đọc thành tiếng, luyện đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp. Bài thơ có thể chia thành năm khổ mỗi khổ tương ứng mỗi dấu chấm câu để luyện đọc và tìm ý. 

* Tùy thuộc vào năng lực HS, GV có thể tách hoặc ghép đoạn để thuận tiện trong việc hướng dẫn các em luyện đọc.

Hoạt động 2: Đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Giải thích các từ khó. 

- Thảo luận nhóm đôi theo các câu hỏi tìm hiểu bài. - Trả lời câu hỏi bằng trò chơi phỏng vấn.

- Hiểu được nội dung của bài đọc.

b. Tổ chức thực hiện.

- GV hướng dẫn HS giải nghĩa một số từ khó:

+ Hội Lồng Tồng ( tiếng Tày – Nùng): lễ hội xuống đồng để cầu cho mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi, mùa màng bội thu, đời sống ấm no.  

+ Điệu then: một điệu hát dân gian của đồng bài các dân tộc Tày, Nùng. 

+ Đàn tính: một loại đàn dây của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng. 

+ Còn: quả cầu bằng vải có nhiều dải màu, dùng để tung, ném làm trò chơi trong ngày hội của một số dân tộc miền núi.  

+ Sán Chỉ: một nhánh của dân tộc Sán Chay, sống chủ yếu ở vùng núi và trung du phía Bắc nước ta. 

- GV tổ chức cho HS đọc thầm lại bài đọc và thảo luận trong nhóm hoặc nhóm nhỏ để trả lời từng câu hỏi: 

+ Câu 1. Bài thơ nói về ngày hội xuống đồng của những dân tộc nào? 

+ Câu 2. Tìm những hình ảnh đẹp và âm thanh rộn ràng trong ngày hội? 

+ Câu 3. Qua các hình ảnh và âm thanh nói trên, em có cảm nghĩ gì về không khí hội xuân vùng cao?

+ Câu 4. Em hiểu khổ thơ cuối bài như thế nào?

- GV giao nhiệm vụ cho HS đọc thầm bài đọc, thảo luận nhóm theo các câu hỏi tìm hiểu bài. 

- GV tổ chức cho HS báo cáo kết quả, thực hiện trò chơi truyền điện.

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

+ Câu 1: Bài thơ nói về ngày hội xuồng đồng của các dân tộc Tày, Nùng, Dao, Sán Chỉ – ngày hội thể hiện những sắc thái văn hóa đặc trưng của một số dân tộc anh em. 

+ Câu 2: 

• Mọi người mặc những bộ trang phục đẹp nhất, náo nức, vui mừng đi trẩy hội. 

• Trên cánh đồng, nghi thức cúng tế trời đất được thực hiện với mâm cỗ đủ đầy cùng tiếng trống chiêng vang khắp, thể hiện khát vọng của người dân cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. 

• Sau lễ tế trời đất, mọi người bắt tay vào lao động: các anh đi những đường cày đầu tiên, còn các chị thì trổ tài thi cấy. 

• Hòa vào không khí lao động, đồng bào còn đàn hát, vui chơi: Âm thanh của đàn tính cùng điệu hát then, hát lượn mừng xuân và các trò chơi như tung còn, đẩy gậy, kéo co, chơi đu,… khiến ngày hội càng thêm rộn ràng. 

+ Câu 3: HS trả lời theo suy nghĩ, cảm nhận riêng. VD: Cảnh sắc rất đẹp. / Không khí hội xuân rất vui, rất náo nhiệt, rất rộn ràng. / … 

=> Tháng Giêng âm lịch về, mang theo hơi ấm của mùa xuân, thổi bừng sức sống trên khắp vùng cao, mang đến vẻ đẹp sống động của núi rừng và niềm vui phơi phới trong lòng mỗi người. Hòa chung với cảnh sắc, con người cũng chuẩn bị cho mình những bộ trang phục đẹp nhất để du xuân. Với người dân vùng cao, lễ hội đầu xuân không chỉ là thời gian bà con được nghỉ ngơi, vui chơi, mà còn là thời khắc quan trọng để bà con cầu mong cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt. Hội xuân càng thêm vui tươi, rộn rã với những điệu hát then, hát lượn,… và những trò chơi dân gian đặc sắc như tung còn, đẩy gậy, kéo co, chơi đu,… 

+ Câu 4: 

...................

- HS lắng nghe, thực hiện khởi động.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài mới.

- HS lắng nghe GV đọc mẫu.

- HS luyện đọc theo hướng dẫn của GV.

- HS luyện đọc theo nhóm.

- HS cùng GV giải nghĩa một số từ khó. 

- HS đọc thầm, HS làm việc nhóm đôi để trả lời các câu hỏi.

- HS lắng nghe GV hướng dẫn nhiệm vụ. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

...................